WW1: Kinderen leren denken
Albert Janssens, onderwijzer en onderwijscoach
Wetenschappelijk klinkt de laatste jaren steeds luider de boodschap dat bij het geven van instructie en bij het uitwerken van thema's best gewerkt wordt vanuit verschillende voorstellingen (modaliteiten). vb. het geven van een lezing (auditief) met behulp van een PowerPoint (visueel).
Daarnaast is uit de proefdoorlichtingen van de inspectie ( mei 2017) het grote gemis gekomen van metacognitief werken in het onderwijs (KO, LO, SO). Het stellen van de juiste vragen en het visualiseren van het denken zijn daarbij de grote uitdagingen, maar ook de mogelijkheden. Op wereldniveau is hiervoor al heel wat ontwikkeld en zijn er prachtige praktijkvoorbeelden; in Vlaanderen hebben we hierin nog een flinke weg af te leggen. Op 'the international conference on thinking' in Miami (mei 2017), bleek nog eens wat een metacognitieve dynamiek er achter deze benadering zit.
Deze 2 gedachten vormen de theoretische achtergrond voor deze workshop. Vanuit de praktijk en met heel wat oefeningen voor de deelnemers wordt dit alles concreet gemaakt.
WW2: Gedaan met ambras in de klas
Klaar Hammenecker, kinderpsycholoog en bemiddelaar
Conflicten op de speelplaats of in de klas : krijg je er ook een punthoofd van?
Hoe breng je ruziemakers weer met elkaar in gesprek? Als je erop ingaat, hangt je volgende les eraan, maar negeer je het conflict, dan wordt het op termijn enkel groter.
Leerlingbemiddeling is een methodiek waarbij leerlingen zelf optreden als bemiddelaars om zo de ruziemakers tot een oplossing te laten komen. Communicatie en samenwerking dus, in plaats van schuld en straf.
Je krijgt een introductie in deze methodiek en ontdekt hoe een schoolcultuur (visie, pedagogisch project, enz..) bepalend is voor haar conflictoplossend vermogen.
Het thema van de geweldloze communicatie, de cirkels van beïnvloeding, en conflicttheorieën vormen het kader om hiermee zelf binnen jouw school, in je klas en met je leerlingen aan de slag te gaan.
WW3: Moeilijk gedrag beter begrijpen en opvolgen
Karin Genijn, vertrouwensleerkracht De Wissel, Zelfstandig nascholer en Integratief therapeut
Kinderen en jongeren groeien op met vallen en opstaan. Soms dragen ze een emotionele rugzak met zich mee die zwaar kan gaan wegen. Via hun gedrag tonen ze dan dat het moeilijk met hen gaat. In deze nascholing zoomen we sterk in op oorzaken van probleemgedrag en leren we beter begrijpen waar moeilijk gedrag vandaan komt.
Er wordt bekeken welke acties en aanpak er mogelijk is in de verschillende fases van preventie, crisis tot herstelgericht werken.
In tweede instantie stelt de spreker het lichtensysteem voor, een volgsysteem om moeilijk gedrag in beeld te brengen via een duidelijk onderbouwd stappenplan. Een vorming dat je een ruim kader en inzichten geeft die vertaald worden naar de schoolpraktijk.
WW4: Algemene ontwikkelingsachterstand
Conny Milliau, logopediste
Een kleuter of leerling met een algemene ontwikkelingsachterstand in uw klas! Wat zijn de kenmerken van deze leerlingen? Hoe kan je met deze kinderen vooruitgang boeken en ze laten leren. Analyse van hun profiel en concrete tips, oefeningen worden gegeven om rendement te halen uit inspanningen.
WW5: Zorgvisie rond hoogbegaafdheid
Els Gudders, expert hoogbegaafdheid, Zaakvoerder Meer Mij, zorgcoördinator
Hoogbegaafdheid is een gave voor veel leerlingen, maar toch zijn er steeds weer leerlingen die problemen ondervinden door een minder adequate begeleiding in scholen. De zorg voor hoogbegaafde leerlingen wordt dan ook steeds meer gezien als een onderdeel van het totale zorgpakket.
De leraar die een hoogbegaafde leerling in de klas krijgt zal waarschijnlijk wel proberen om deze leerling uit te dagen en voor aangepaste leerstof te zorgen. Om te zorgen dat zo’n aanpassing niet steeds lukraak en van de goede wil van de leerkracht afhankelijk blijft, is er een goede afstemming op schoolniveau nodig. Daarom is het best dat er duidelijkheid komt en eenstemmigheid bereikt is over wat goed handelen is ten opzichte van hoogbegaafde leerlingen.
Uit deze ontwikkeling vloeit dus de behoefte om een beleidsplan over hoogbegaafdheid op te stellen. In zo’n beleidsplan worden verschillende zaken beschreven, maar het bestaat voornamelijk uit een procedure of stappenplan voor het signaleren en begeleiden van hoogbegaafde leerlingen in uw school.
Wat is een zorgbeleid hoogbegaafdheid? Hoe begin je aan het opstellen van zo’n zorgbeleid? Hoe zorg je dat het hele team mee krijgt hierin? Hoe voorkom je weerstand in een team? En hoe hou je rekening met de draagkracht van de school zodat het geen louter papieren versie wordt?
WW6: Vertrek eens zonder thema
Els Menu, onderwijskundige, vormingsmedewerker Cego
Vertrekken zonder thema is een hot topic. Meer en meer kleuterleerkrachten laten af en toe hun thema’s en volgepropte weekschema’s los om eens ‘echt’ tijd te maken voor hun kleuters. In een ‘sprokkelweek’, in ‘een hoekenweek’, in een ‘weekje tijd maken’,…
Tijdens deze week nemen leerkrachten extra de tijd om ‘doelgericht vanuit de kleuter’ te werken. We gooien niet al onze thema’s over boord, maar geven af en toe de ruimte om iets te laten ‘ontstaan’. Hierdoor krijgen kinderen veel meer kans tot het ontwikkelen van ondernemingszin en aldus zelfsturing en creativiteit.
In deze workshop ontdek je hoe krachtig kleuteronderwijs kan zijn als je een evenwicht zoekt tussen doelgericht werken vanuit een rijk basismilieu, doelgericht vanuit het kind en ook doelgericht vanuit het aanbod.
WW7: Co-teaching in de kleuterklas
Liesbeth Borms, onderwijscoach Cego KULeuven
Breek uit je klas en ontdek de synergie van twee leerkrachten die samen het beste uit zichzelf en kleuters halen! Een verhaal van gedeelde verantwoordelijkheid, ieder op z’n kracht, elkaar aanvullend en ondersteunend. In deze vorming staat het waarom en het hoe van co-teaching centraal. Steeds meer leerkrachten gaan op zoek naar kansen om op een constructieve wijze samen te werken. Ze vinden in co-teaching een manier om kennis te delen, om de eigen onderwijspraktijk kritisch onder de loep te nemen, om de ontwikkeling van kleuters nog meer te stimuleren. Je ontdekt de randvoorwaarden om met co-teaching te kunnen starten. Je leert meer over hoe je co-teaching op structurele wijze kan faciliteren binnen de eigen schoolorganisatie en krijgt concrete tips om co-teaching stapsgewijs te integreren. Ontdek het verrassende en veelzijdige parcours van ‘tweekracht’!
WW8: Stimuleren van executieve functies in de kleuterklas
Sanne Feryn, docent opleiding bachelor kleuteronderwijs, Odisee hogeschool
Amina denkt eerst goed na voor ze iets doet. Karel kan zijn beurt afwachten tijdens een gezelschapsspel. Ali kan zich zeer goed concentreren bij een kringactiviteit en jouw instructies onthouden.
Herkenbaar bij jouw kleuters? Fantastisch!
Nochtans zijn deze vaardigheden niet bij alle kleuters zo vanzelfsprekend.
Wanneer je als leerkracht echter je EF-bril opzet, kan je je steentje bijdragen om deze vaardigheden te stimuleren bij de kleuters. EF staat voor executieve functies. Het zijn de controlefuncties in je hersenen die je gedachten, emoties en gedrag sturen.
Doorheen deze sessie wordt duidelijk wat EF zijn en hoe we ze kunnen herkennen bij kleuters. We ontdekken hoe we onze EF-bril effectief kunnen opzetten in de kleuterklaspraktijk. We doen dit aan de hand van een verhelderend kader, filmfragmenten en concrete tools. We laten ons leiden door drie didactische bouwstenen: kwaliteitsvolle interacties, doelgerichte activiteiten en ondersteunende werkvormen. We maken kennis met inspirerende didactische materialen en proberen concrete EF-activiteiten zelf uit.
WW9: Ondersteunende communicatietechnieken bij individuele coaching van collega’s
Raf Sondervorst, docent banaba schoolontwikkeling- postgraduaat mentoring en coaching
Als zorgverantwoordelijke ben je vaak in de weer om collega’s individueel te coachen in de begeleiding van leerlingen, ouders ,klaspraktijk, … .
Maar het ene coachinggesprek is het andere niet. Wat zijn gesprekstechnische elementen waar we best kunnen op letten en die het gesprek extra “vaart “ kunnen geven ….. In deze interactieve sessie onderzoeken we eerst wat coachen nu precies is, kijken we samen naar een aantal ondersteunende kaders om vervolgens via een korte oefening in duo’s zelf te oefenen. Uiteraard in een overview want we hebben slechts 2,5 uur … Een kleine inleiding op het thema van coaching waarbij we alvast wat handvatten aanreiken om hiermee aan de slag te gaan…
WW10: Faro-project, geweldloos verzet en nieuwe autoriteit binnen de schoolcontext
Goedele Maes en Melissa Peeters, Faro-project medewerkers vanuit CLB Pieter Breughel
Sinds schooljaar 2015-2016 brengen we met het FARO-project de methodiek van geweldloos verzet en nieuwe autoriteit binnen bij de scholen. Tijdens deze workshop lichten we de methodiek toe en gaan we tevens in op de manier waarop het project georganiseerd wordt.
Welke voorwaarden zijn noodzakelijk om geweldloos verzet te implementeren in de school? Welke meerwaarde heeft de methodiek voor de school, ouders, leerlingen,… en welke valkuilen zijn we tegengekomen op onze weg? Waar dromen we nog van?
Via concrete tools, voorbeelden van good practices en ervaringen van scholen brengen we een antwoord op bovenstaande vragen.
WW11: Op verkenning door de nieuwe AVI-procedure (theoretisch kader + veel praktische tips en tricks voor klasleerkracht en/of zorgcoördinator)
Stijn Jansegers, pedagogisch directeur De Leertrommel Opwijk
In deze sessie vind je praktische antwoorden op de meest gestelde vragen over de nieuwe AVI-procedure in Vlaanderen. We leren hoe de puzzel in elkaar zit en hoe je best kunt omgaan de nieuwe toetsen Technisch lezen, vernieuwde leeskaarten en DMT: het nieuwe systeem wordt op een heldere en objectieve manier ontrafeld.
We bekijken de nieuwe AVI-procedure van nabij. We overlopen de verschillende onderdelen zowel inhoudelijk als afname-technisch. Tegelijk bekijken we de procedure vanuit een nieuw perspectief op technisch lezen en geven we tips voor een kindvriendelijk leesbeleid op school.
Daarnaast is ook ruimte om ervaringen uit te wisselen en na te denken hoe je deze methodiek kunt inzetten om het leesbeleid op school bij te sturen en te versterken.
Doelen:
- De verschillende onderdelen van de nieuwe AVI-procedure kennen en begrijpen.
- Het traject van de nieuwe AVI-procedure correct kunnen toepassen.
- Begrijpen wat de invloed is van de nieuwe AVI-procedure op het leesbeleid van de school.
WW12: Juf, ik wil vandaag niet naar huis
Marleen Sterckx, CLB-begeleider, PVOC-verantwoordelijke voor PSF (Psychisch en sociaal functioneren)
In deze interactieve werkwinkel exploreren we uitgebreid het moeilijke thema van verontrusting en kindermishandeling. Naast het “ABC van de kindermishandeling” fietsen we ook even langs het vernieuwde jeugdhulpverleningslandschap. (Integrale Jeugdhulp).
Verder wordt het document “Handelen van school en CLB bij kindermishandeling gesitueerd in het zorgcontinuüm” getoetst aan de praktijk op de schoolse werkvloer. We zoeken samen antwoorden op volgende vragen : Wie doet wat bij verontrusting of een vermoeden van kindermishandeling? Wat is wenselijk en wat is haalbaar ? Waar zitten de knelpunten en valkuilen ? Wat doen we of wat doen we vooral niet als we het gesprek aangaan met ouders en/of leerlingen ? …
We gaan aan de slag met reële casussen en wisselen onze ervaringen uit.
WW13: Ouders begrijpen, ouders begrenzen
Lies Ledegen, Kindertherapeute in praktijk Kroost sinds 2003, nascholer en trainer in sociale vaardigheden.
De kinderen waarvoor wij zorgen, zijn ‘het liefste' wat ouders ons toevertrouwen.
Ouders kunnen dan ook heel gevoelig reageren als het over ‘hun' kinderen gaat. Deze gevoeligheden oppikken en er goed mee leren omgaan. Dat is waar het om gaat in deze vorming.
Tevens gebruiken we een kader om te oefenen met de multidiversiteit die onze klassen binnen komt.
Onze persoonlijke waarden, die van de school èn die van ouders zijn soms erg verschillend. Het is dan ook belangrijk om daar oog voor te hebben en dat mee te pakken in je oudergesprek. We spreken dan van kruispuntdenken.
In deze workshop gaan we praktijkgericht aan de slag. We oefenen in het communiceren met ouders over hun kinderen.
WW14: Tieners en de start in het secundair onderwijs
Nele Decroos, pedagogisch begeleider Katholiek onderwijs Vlaanderen, regio Mechelen-Brussel
Tijdens deze sessie kom je te weten wat recent wetenschappelijk onderzoek ons leert over de ontwikkeling van jongeren tussen 10 en 14 jaar en de manier waarop zij de overgang van basis- naar secundair onderwijs beleven. Je gaat op zoek naar kansen om de leerlingen uit de derde graad basisonderwijs nog beter te ondersteunen bij de stap naar het secundair onderwijs en legt hierbij de link naar de mogelijkheden die de modernisering van de eerste graad van het secundair hiertoe biedt.
Op basis van die inzichten reflecteer je over jouw praktijk. Tijdens de sessie is er tijd voor uitwisseling en interactie tussen de deelnemers. Aarzel dus niet om ook je eigen ‘good practice’ mee te brengen.
Je gaat naar huis met
- extra achtergrondbagage over de ontwikkeling van jonge tieners;
- inzicht in praktijkvoorbeelden en enkele tools die je ook op jouw school kan inzetten om de overgang van basis- naar secundair onderwijs vlot te laten verlopen;
- een helder overzicht van wat de modernisering van de eerste graad in het secundair onderwijs inhoudt.