Op 28 februari zakten zo’n 120 talenleraren af naar Lincka voor een heuse Dag van de talen.

Na een hartelijke ontvangst namen alle deelnemers plaats in de aula om er kennis te maken met de pedagogisch
begeleiders en natuurlijk met elkaar. Dat ze als leraren secundair onderwijs voor boeiende uitdagingen staan,
zoals de nieuwe leerplannen, werd duidelijk tijdens het plenum.  

Prof. Wim Tops startte met een beknopte theoretische inleiding waarna hij praktische tips aanreikte om een
dyslectische leerling efficiënt te ondersteunen. Een leerling met dyslexie, zo beschreef hij, blijkt over een
aanzienlijk kleiner werkgeheugen te beschikken. Daardoor is het aanreiken en drilmatig inoefenen van
strategieën van essentieel belang om de leerling weerbaarder te maken. Hij pleitte dan ook voor een
leerlinggestuurde aanpak in plaats van een leraar die beslist over welke compenserende maatregelen gepast
kunnen zijn.

Als je leraren had willen zien vliegen en
zwemmen, dan had je in deze interactieve
sessie geleid door Ginny De Vos moeten zijn!

Immers, je begrijpt een woord pas echt als
je het zevenmaal in zeven verschillende
contexten gehoord hebt (=semantiseren).
En hoe vaker je dit inoefent – ook mét
beweging – hoe sterker de link in je
hersenen (=consolideren).
Interactieve werkvormen stimuleren dus de
woordverwerving.

Zo kun je de leerlingen vier-op-een-rij laten
spelen of kaartjes met een beginzin/woord
geven dat ze moeten onthouden/uitbeelden/
rubriceren. Je kunt hen ook laten luisteren naar
een verhaal waarbij ze gegeven foto’s/woorden
in de juiste volgorde leggen. Nadien vertellen ze
het verhaal na in hun eigen woorden. Een les
Japans maakte al snel duidelijk dat het daarbij ook
belangrijk is om goed na te denken over een
begrijpbare draagzin, de zin die je als leraar
gebruikt om een woord toe te lichten.

De klas op z’n kop! Geen traditionele les waarbij
de theorie in het begin gezien wordt en er
nauwelijks tijd overblijft om te oefenen, wel een
filmpje met theorie (al dan niet met vraagjes) dat
de leerlingen op voorhand kunnen bekijken zodat
er in de klas ruimte is voor toepassingen en/of
leuke werkvormen.
David Stienaers lichtte meteen de voordelen van
flipping the classroom toe: de huiswerktijd blijft
beperkt, je kunt differentiëren in tempo en
makkelijker remediëren, de uitleg over
moeilijke theoretische concepten blijft
beschikbaar, enz.

Kristien Hulstaert schetste in de eerste sessie het theoretisch kader van haar onderzoek naar een leesmethode, 
gebaseerd op de woordvolgorde, het colometrisch lezen en het lezen zonder ‘vertalen’.

Voor de woordvolgorde vertrekt ze vanuit het vormingsprincipe van kader/kern/precisering. 
Hierbij dicht zij aan de Latijnse schrijvers filmisch talent toe. De auteur geeft op verschillende niveaus (woordvorming, 
woordgroep en zin) eerst een kader of het decor weer, daarna richt hij zijn camera op de kern en tot slot zoomt hij in op 
de precisering.

Bovenop dit vormingsprincipe is er bij de antieke
schrijvers een bijkomend element dat het lezen
vergemakkelijkt, nl. het schikken van hun
regels in cola (kolommen). In de tweede sessie
werd er gefocust op een leerlijn voor de positionele
leesmethode en gingen de leraren aan de slag met
hun eigen tekst.

Na wat problemen met de beamer die koppig zijn eigen weg ging, kregen de deelnemers een overzicht van de
belangrijkste mechanismen van differentiatie. Zo maakte Carl Boel duidelijk dat de wereld van de lerende en de
leeromgeving als twee tandwielen in elkaar moeten grijpen. Met andere woorden: welke digitale tools helpen je om de
lessen creatiever en actiever te maken?

Volgende elektronische instrumenten passeerden de revue: Edpuzzle dat je als leraar in staat stelt om bij eender welk 
YouTubefilmpje de gepaste luistervragen te stellen; Voki om het presenteren aantrekkelijker te maken; Canva om
prachtige ontwerpen tevoorschijn te toveren en Kaizena als bijzonder bruikbaar feedbackinstrument bij schrijven …

Begrijpend lezen speelt zich af op microniveau
(woordenschat en beeldspraak), mesoniveau
(de samenhang tussen de alinea’s) en macroniveau
(de hele tekst). Een goede lezer beheerst de drie
niveaus. Aan de hand van het screeningsinstrument
Diataal gaf lesgeefster Jella De Perna bruikbare tips
om uit elk niveau een maximaal rendement te halen. 

Leerlingen de hoofdgedachte van een tekst naar
elkaar laten twitteren helpt hen om op macroniveau
grip te krijgen op een tekst.

CLIL maakt het verschil. CLIL staat voor Content Language Integrated Learning oftewel je zaakvak in het Duits/Engels/Frans. 
Dat je als school best niet licht aan zo’n meertalig traject begint, lichtte Leen Pil uitvoerig toe. Een CLIL-aanvraag invullen is 
in eerste instantie een denkoefening voor het toekomstige CLIL-team. Zo moet je nadenken over hoe je zult communiceren, 
hoe je de leerlingen zult selecteren, hoe je aan kwaliteitszorg zult doen, enz.

Gedragenheid creëren bij de leraren, leerlingen
en hun ouders is daarbij een cruciale stap.
Maar het loont de moeite: de leerlingen durven
te spreken in de vreemde taal, ze worden taallenig
en winnen aan zelfvertrouwen.
Bovendien geeft CLIL de leraren een boost!

Rita Van den Heuvel en Gina Verbeiren gaven in deze basissessie een eenvoudige manier om te differentiëren weer.

Wat kun je doen om zo’n complexe taak als schrijven toch haalbaar te maken voor zowel leraar als leerling? ‘Wie schrijft 
doet dat ofwel als een ingenieur die meteen een afgewerkt (schrijf)product aflevert of als een beeldhouwer met veel 
doorhalingen en toevoegingen’, aldus Jella Di Perna die de verschillende schrijfvoorkeuren tegen het licht hield. 
Vervolgens belichtte ze enkele didactische werkvormen die hun nut bij schrijfvaardigheid bewezen hebben. Zo stelt de 
outlinetool leerlingen in staat structuur in hun schrijftaak aan te brengen. De ‘Smikkelcase’ van Gert Rijlaarsdam toonde 
dan weer de kracht van observerend schrijven aan.

Leerlingen brengen elke dag hun smartphone
mee naar school.
Toch is het toestel nog geen vanzelfsprekend
onderdeel van de lespraktijk.
Samen met Danny Schrijvers ontdekten de
deelnemers verschillende apps om zonder
veel problemen in de les te gebruiken.

Op een eerder informele en luchtige wijze inspireerden en aantal collega’s anderen. Eén deelnemer bedacht dat ze het 
concept ‘leercafé’ ook wel eens in haar eigen lessen zou kunnen toepassen. Zo dacht ze eraan om leerlingen elkaar 
bepaalde items te laten toelichten.

De titel van deze workshop was misschien wat misleidend. In feite maakte Carl Boel de deelnemers bewust van een 
attitudeprobleem wat betreft communicatieve vaardigheden bij jongeren. Onderzoek toont aan dat jongeren
zichzelf overschatten op het vlak van correct en efficiënt communiceren. Werkgevers, lectoren en professoren
ergeren zich echter aanzienlijk aan (voornamelijk) de schrijfstijl van jongeren. Deze sessie bleek een pleidooi
voor het aanwakkeren van een kritische attitude bij jongeren door een geïntegreerd talenbeleid.

Tijdens de sessie "LUWI" maakten de leraren actief
kennis met activerende, soms ludieke werkvormen.
Enkele leerkrachten Nederlands en Engels namen
deel aan deze, in het Frans georganiseerde, workshop.
Als je opdrachten in een vreemde taal uitvoert,
kom je iets dichter bij hoe leerlingen zich voelen en
dat was net het opzet. Opdrachten die vanzelfsprekend
lijken als leerkracht zijn het niet altijd voor onze
leerlingen en misschien ook andersom.
Er werd gelachen, zelfs veel gelachen.
Plezier in de taal beleven was dan ook één van de
doelstellingen en daar is lesgeefster Marlène Rasir
met glans in geslaagd. De voorgestelde werkvormen
werden door de leerkrachten al snel gekneed tot
ideeën voor in hun les, aangepast aan hun doelgroepen.