Hieronder vindt u een beschrijving van de verschillende workshops die u kan volgen. 

 

Werkwinkel 1: NME De Helix - Educatieve pakketten 1ste graad met overzicht nieuwe eindtermen en beschikbare handleidingen

Lars Reychler, educator Vlaamse overheid - departement omgeving

Tijdens deze werkwinkel krijg je een overzicht van de educatieve pakketten voor de eerste graad die aansluiten bij de nieuwe leerplannen natuurwetenschappen (a-stroom) en/of natuur en ruimte (b-stroom). Per pakket krijg je een opsomming van de nieuwe eindtermen die aan bod komen en ontvang je een digitale versie van de handleiding en werkblaadjes. Dat maakt dat je als leerkracht ook zelf aan de slag kan en niet noodzakelijk met je klas naar ons educatief centrum moet komen. 

Speciale aandacht gaat uit naar onze nieuwe pakketten, namelijk de onderzoekswandelingen en de klimaatfietstocht. De focus daarbij ligt enerzijds op het onderzoekend leren, wat in de nieuwe leerplannen als zeer belangrijk naar voor wordt geschoven, en anderzijds op het systeemdenken. Systeemdenken stimuleert jongeren om een probleem vanuit verschillende invalshoeken te bekijken en laat hen nadenken over de dynamische relatie tussen de verschillende actoren.  

 

Werkwinkel 2: De kampioen-cactus - onderzoekend leren en STEM rond aanpassingen van droogteplanten

Jutta Kleber, medewerker educatie plantentuin Meise

 

Droogteplanten vertonen zeer duidelijk zichtbare aanpassingen aan het extreme milieu waarin ze leven. Hoewel ze allen voor dezelfde uitdaging staan: langdurige droogte, en vaak ook extreme temperaturen en UV-instraling overleven – hebben ze in de loop van de evolutie toch een grote vormverscheidenheid ontwikkeld. Welke plant is het beste aan de extreme omstandigheden in de woestijn aangepast? De bolle of de cilindervormige, stekelige cactussen? De diepgroene of de grijze, de naakte of de behaarde? Of misschien de agaves en aloë’s met hun dikke bladeren?  Steunend op technieken uit de wiskunde (oppervlakte- en volumeberekening) en fysica (lichtmeting) gaan de leerlingen in groepjes op onderzoek naar de "kampioen van de droogteplanten". Om tot het besluit te komen dat elk van de bestudeerde soorten zijn eigen, specifieke strategie heeft ontwikkeld en een kampioen is op zijn manier is. Logisch, want anders waren ze al lang uitgestorven! 

 

Een basiskennis over fotosynthese en gasuitwisseling bij planten, lichtreflectie en meting is noodzakelijk om te kunnen deelnemen aan deze werkwinkel.

 

Werkwinkel 3: Een kijk op fossielen, aanpassingen, en ongeslachtelijke vermenigvuldiging bij dieren …nieuwe accenten in het leerplan

Ria Rombauts, lector Karel De Grote Hogeschool

 

Je ontdekt op welke manier je je leerlingen kan warm maken voor fossielen en ongeslachtelijke vermenigvuldiging bij planten én dieren en hoe je de betrokken leerplandoelen realiseert én evalueert op het gevraagde beheersingsniveau.

 

Neem je leerplan natuurwetenschappen mee a.u.b.!

 

 

Werkwinkel 4: Bouw, eigenschappen en structuur van materie

Griet Ceulemans, docent vakdidactiek chemie KUL en Ann-Sofie Vanbilloen, student master chemie/lerarenopleiding KUL

 

De werkwinkel versterkt je inzicht in het deeltjesmodel van de materie en inspireert om de leerplandoelstellingen van "bouw, eigenschappen en structuur van materie" op een vlotte manier voor de klas te brengen. Je krijgt bij deze inhoud een leraarshandleiding, werkblaadjes voor de leerlingen en geschikte toetsvragen aangeboden.

 

Enige ervaring natuurwetenschappen 1ste graad is vereist om te kunnen deelnemen aan deze werkwinkel.

 

Werkwinkel 5: 100 minuten voor de grootheid KRACHT

 Lesgever: Christel Balck, lector fysica, techniek en STEM & onderzoeker didactiek STEM Odisee én Tamara Diels, vakbegeleider fysica, natuurwetenschappen, wetenschappelijk werk Katholiek Onderwijs Vlaanderen regio Oost-Vlaanderen

 

Wanneer leerlingen je klas binnen stappen kennen ze het woord kracht. Ze geven er een intuïtieve betekenis aan. Deze intuïtieve betekenis verschilt echter van de wetenschappelijke betekenis. Dat is voor veel leerlingen erg verwarrend.  In deze werkwinkel maak je kennis met een 100 minuten durend lespakket dat deze verwarring efficiënt opheldert. Je ervaart het lesmateriaal en we lichten het toe.

Het lespakket laat leerlingen actief nadenken over de verschillen tussen hun intuïtieve invulling en de wetenschappelijke betekenis van de grootheid kracht. Vervolgens ontdekken ze in korte onderzoeksopdrachten dat de wetenschappelijke betekenis goed werkt.Deze aanpak werd ontwikkeld en uitgetest in het kader van een praktijkgericht onderzoek in nauwe samenwerking met 3 secundaire scholen. De kennistest bij 200 leerlingen toonde een duidelijke leerwinst. Het schriftelijk lesmateriaal is afgestemd op de nieuwe leerplannen natuurwetenschappen en wordt digitaal ter beschikking gesteld. De deelnemers krijgen een basispakket didactisch materiaal.

 

 

Werkwinkel 6: Aan de slag met de aardrijkskunde-doelen in het leerplan "natuur en ruimte" en "natuur-ruimte-techniek" van de b-stroom

 Anke Van Berendoncks, vakbegeleider aardrijkskunde Katholiek Onderwijs Vlaanderen regio Mechelen-Brussel.

 

In de leerplannen "natuur en ruimte" en "natuur-ruimte-techniek" verwijst het onderdeel "ruimte" naar  doelen m.b.t. aardrijkskunde. De basis voor ruimtelijk denken in de b-stroom werd tot nog toe in het vak mavo behandeld, maar dit gebeurt vanaf deze generatie leerplannen geclusterd met wetenschappen (al dan niet geïntegreerd met techniek). In deze werkwinkel maak je kennis met deze "ruimte"doelen en met manieren waarop je ze kunt integreren met de natuurwetenschappelijke (en eventueel technologische) leerplandoelen. Deze werkwinkel is een gedeeltelijke herhaling van de leerplanvoorstelling deel ruimte

 

Neem je nieuwe leerplannen mee a.u.b.!

 

 

Werkwinkel 7: Goede onderzoeksvragen en hypotheses formuleren: hoe ga je ermee aan de slag in de klas?

Marijke Covens, vakbegeleider biologie en natuurwetenschappen 1ste graad Katholiek Onderwijs Vlaanderen regio Mechelen-Brussel en Annick Van de Wiel, leraar

 

Doelstellingen rond een wetenschappelijke denkwijze krijgen in het nieuwe leerplan veel meer aandacht. Tijdens deze werkwinkel zetten we in op het stellen van goede onderzoeksvragen en hypotheses die aan de criteria uit het leerplan voldoen.  Je krijgt tijdens deze werkwinkel ook enkele didactieken mee om een leerlijn in de eerste graad te ontwikkelen zodat de leerlingen op het einde van het tweede jaar kunnen voldoen aan leerplandoel 1 en 2.

Neem een eigen practicum mee dat moet aangepast worden.

 

Werkwinkel 8 : Werken en evalueren met Bloom

In elke eindterm is een cognitief beheersingsniveau vermeld. Elke leerplandoelstelling in de leerplantool bevat een cognitief beheersingsniveau volgende de reviseerde theorie van Bloom. We bekijken de theorie van Bloom en aan de hand van concrete werkvormen bekijken we welke evaluatiemiddelen/werkvormen we kunnen koppelen aan elk beheersingsniveau.

 

Breng je leerplan mee.

 

 

Werkwinkel 9: STEM-doelen die zowel gelden voor Natuurwetenschappen, Aardrijkskunde, Techniek als voor Wiskunde dragen bij aan de horizontale samenhang. Maar wat betekent dit precies?

Tine Feyaerts, pedagogische begeleider Techniek A stroom en B stroom eerste graad

 

STEM doelen omvatten volgende elementen:

-          een probleemoplossend proces doorlopen en kennis en vaardigheden uit meerdere STEM-disciplines aanwenden waarbij de leerlingen gemaakte keuzes beargumenteren;

-          methodisch onderzoeken: systematisch in Natuurwetenschappen en Techniek; methodisch ontwerpen komt systematisch in Techniek aan bod;

-          meetinstrumenten, meetmethoden en hulpmiddelen gebruiken;

-          omgaan met grootheden en eenheden;

-          omgaan met grafieken, tabellen, determineertabellen en diagrammen; aangereikte en zelf ontwikkelde modellen gebruiken;

-          de wisselwerking tussen STEM-disciplines onderling en met de maatschappij illustreren

-          STEM-beroepen en -opleidingen relateren aan inhouden komt vooral in Techniek aan bod.

 

Na deze sessie krijgt je inzicht in de manier waarop je dit STEM doel kan halen in jouw les. Je zal ook inzicht krijgen in de manier waarop je een STEM doel mogelijk kan overhevelen naar een ander vak. (m.n. techniek, aard, NW)

 

Werkwinkel 10: Evalueren van wetenschappelijke vaardigheden in Natuurwetenschappen 1ste graad

Stefaan Lamonte , vakbegeleider Natuurwetenschappen, Wetenschappelijk Werk en Chemie  Katholiek Onderwijs Vlaanderen regio Mechelen- Brussel.  

 

Veel meer dan vroeger ligt in de nieuwe leerplannen Natuurwetenschappen, Aardrijkskunde en Techniek van de 1ste graad de nadruk op een onderzoekende aanpak.Via onze lesdidactiek moeten we bewust de wetenschappelijke vaardigheden op het juiste beheersingsniveau aanleren en evalueren. We hebben zelf de keuze om bewuste combinaties te maken tussen procedurele en conceptuele doelen. 

Maar hoe pakken we dat nu best aan en hoe evalueren we die procedurele doelstellingen dan? In deze werkwinkel vertrekken we vanuit een voorbeeld en proberen we daar duidelijkheid in te brengen. 

 

Om te kunnen deelnemen aan deze werkwinkel is het belangrijk dat je inzicht hebt in de nieuwe procedurele leerplandoelstellingen.

 

 

Werkwinkel 11: Van biotoopstudies tot klimaatprojecten en duurzame ontwikkeling.

Vanderlee Bertie Stafmedewerker educatie Provinciaal Natuurcentrum

Maak kennis met 3 begeleide buitenprojecten van het Provinciaal Natuurcentrum Limburg: bos-en vijverbiotoopstudie en “In het oog van de storm”.

Wetenschappelijke aanpak, biodiversiteit en veldstudiematerialen staan centraal bij de biotoopstudies. De doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG’s zoals geen armoede, verantwoorde consumptie en klimaatactie) zijn de kapstok bij “In het oog van de storm”.

 

Werkwinkel 12: Aan de slag met het klimaat!

Ilse Bruylandt, educator De Helix, Departement Omgeving (Vlaamse Overheid)

Fiets mee voor het klimaat!

De Helix ontwikkelde voor de eerste graad aso/tso/bso een boeiende dagactiviteit waarbij je al fietsend de directe (school)omgeving doorkruist en het klimaatverhaal vanuit een brede blik benadert. Op verschillende stopplaatsen en met diverse doe-activiteiten wordt de klimaatverandering gelinkt met thema’s zoals bodem, water, bomen en voeding. Al wat je te zien krijgt tijdens deze tocht, wordt zoveel mogelijk gekoppeld aan de oorzaken, gevolgen en oplossingen van het klimaatprobleem. Zo ontdek je hoe je met dagelijkse keuzes invloed uitoefent op de klimaatverandering en wat je kan doen om deze een halt toe te roepen.

Tijdens deze sessie gaan we dieper in op de algemene aanpak van de fietstocht en hoe je zelf zo’n activiteit in de eigen (school)omgeving kan organiseren.

 

Too hot or not – gevolgen van de klimaatverandering

Met dit educatief pakket laat je de leerlingen, via verschillende praktische opdrachten, kennis maken met de negatieve gevolgen van de klimaatverandering. Daarna worden ze uitgedaagd om een alternatief scenario te ontwikkelen als antwoord hierop. Een korte bespreking achteraf stimuleert hen om hun eigen mening over dit thema te geven. 

 

Werkwinkel 13: Duurzame ontwikkeling uitgelegd en toegepast.

Cornelis Koen, medewerker training, coaching & advies Djapo vzw

 

Duurzaamheid, Educatie voor Duurzame Ontwikkeling, Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen...

Duurzame ontwikkeling staat hoog op de maatschappelijke agenda. Daarnaast is het ook een belangrijke wegwijzer voor het nieuwe leerplan Aardrijkskunde waarin men o.a. focust op duurzaam energie-, mobiliteit- en grondstoffengebruik, maar tevens wijst op de nood aan kritische zelfreflectie over het eigen gedrag i.f.v. duurzaamheid.

In deze workshop ga je

1) Kritisch nadenken over je eigen visie op duurzame ontwikkeling

2) Leren wat duurzame ontwikkeling is en welke rol de vijf P’s hierin spelen

3) Ontdekken wat de Sustainable Development Goals (SDG’s) zijn

4) Onderzoeken wat elke SDG inhoudt

5) Nadenken hoe je de SDG’s kan integreren in de klas.

 

 

Werkwinkel 14: Landschap, lagen, relaties, veranderingen, … hoe pak je dat aan?

Prof. Veerle Van Eetvelde, professor landschapskunde aan de Vakgroep Geografie, onderzoekseenheid Landschapskunde.

 

Het landschap, als resultaat van de interactie tussen het fysische milieu en de menselijke activiteiten, kan je vanuit verschillende perspectieven bestuderen. Deze workshop gaat dieper in op de verschillende invalshoeken waarmee je naar een landschap kan kijken. Hoe zijn landschappen opgebouwd en kunnen ze geanalyseerd worden op basis van de verschillende landschapsvormende lagen? Welke soort relaties herkennen we in een landschap? Hoe bepalen die relaties en veranderingen in het landschap de huidige morfologie van een plek? In het eerste deel van de workshop zullen een aantal begrippen toegelicht worden, welke in het tweede deel concreet gemaakt worden aan de hand van een didactische werkvorm waarmee je aan de slag kan in de klas en op terrein.

 

Werkwinkel 15: Aan de slag met GIS viewers

Luc Zwartjes, pedagogisch begeleiders aardrijkskunde regio Brugge

 

Het nieuwe leerplan vermeldt een aantal keer het gebruik van GIS viewers voor onderzoek en analyse (zowel bij de procedurele als conceptuele doelen). Het is dus de bedoeling dat leerlingen daarmee actief aan de slag gaan.

Om jullie op weg te helpen wordt in deze workshop ingezoomd op:

1) Wat zijn GIS viewers?

2) Leren werken met GIS viewers.

3) Didactisch aan de slag met GIS viewers.

 

Na deze sessie zullen GIS viewers voor jou geen geheimen meer kennen en zal je ermee aan de slag kunnen in de les. Om te kunnen deelnemen aan deze werkwinkel is het belangrijk om je laptop mee te brengen. 

 

Werkwinkel 16: Digitaal evalueren

Sven Laurens en Helen Claessens, beide leraar in Sint-Theresia college Kapelle-op-den-Bos

In deze werkwinkel nemen we je mee in de digitale wereld der evalueren. Verschillende toepassingen lenen zich perfect om snel en efficiënt te evalueren. De leerlingen krijgen kleurenbeelden, filmpjes en geluidsfragmenten voorgeschoteld en de computer neemt een deel van het verbeterwerk over. Dit is wat we noemen een win-winsituatie voor zowel leerlingen als leerkrachten. Tijdens deze werkwinkel zal je kennismaken met een aantal gratis toepassingen en er ook concreet mee aan de slag gaan.

 

Breng toetsen mee die je graag digitaal had gezien!

 

Werkwinkel 17: Aan de slag met duurzame ontwikkeling in de klas

Heleen Dorpmans, medewerker training, coaching & advies Djapo vzw

 

Hoe verplaats je je op een duurzame manier? Hoe kan je duurzaam omspringen met energie en grondstoffen? Deze vragen zijn niet eenduidig te beantwoorden. Systeemdenken helpt om inzicht te verwerven in de complexiteit van duurzaamheidskwesties door op zoek te gaan naar de verbanden.

Systeemdenken stimuleert je om kritisch na te denken over oorzaken en gevolgen, over de verhouding tussen delen en gehelen en om andere perspectieven te verkennen. Je stelt je eigen referentiekader in vraag en komt tot het besef dat alles op een bepaalde manier samenhangt.

 

In deze werkwinkel ga je:

- kritisch nadenken over je eigen visie op duurzame ontwikkeling

- ontdekken hoe je kan systeemdenken met jongeren

- proeven van werkvormen die je zelf kan toepassen in je klas

 

 

Werkwinkel 18: Op stap met de MOS-energierugzak 

Veerle Moons, MOS-begeleider Antwerpen 

 

Wat als .. 

• Leerlingen het energieverbruik van de school opvolgen? 
• Leerlingen een energiedoorlichting uitvoeren van de school? 
• Leerlingen energievriendelijke maatregelen voorstellen en misschien ook wel uitvoeren? 
• Leerlingen ervaringen uitwisselen met leerlingen uit andere scholen? 

Dan ... 

• Leren ze al doende door zelf een onderzoek op te zetten. 
• Ontdekken ze zelf de energieverslinders van een gebouw. 
• Verzamelen ze en analyseren ze data. 
• Daalt het energieverbruik van de school 
• Stoot de school minder CO2 uit en wordt de school klimaatvriendelijker