Wat werkt? Kenmerken van effectief basisonderwijs.

Heeft u zich al eens afgevraagd ‘wat werkt’ in het basisonderwijs? Welke kenmerken van scholen net zorgen voor hoge prestaties, een grote leerwinst en een hoog welbevinden van leerlingen? En of deze kenmerken zinvol zijn voor alle leerlingen?

Bieke De Fraine biedt u een antwoord op deze en vele andere vragen omtrent de vraag ‘wat werkt’ in het basisonderwijs. Er zijn veel onderzoeksresultaten beschikbaar over kenmerken van effectief basisonderwijs. Tegelijkertijd is het moeilijk om in deze veelheid aan studies de bomen door het bos te zien. Daarom biedt Bieke u een overzicht van de belangrijkste kenmerken die een invloed hebben op de onderwijsuitkomsten van leerlingen. Naast een aantal kenmerken van het kind en de thuisomgeving, focust ze voornamelijk op de invloeden van leerkrachten, de klas- en schoolpraktijk, het schoolbeleid en de bredere schoolcontext.

Op deze manier vormt Wat werkt? een inspiratiebron voor beleidsmakers, directeurs, pedagogisch begeleiders… Het helpt u om dag in dag uit bewust te kiezen voor kwaliteitsvol basisonderwijs aan álle leerlingen.

Bieke De Fraine, docent aan de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen en hoofd van het Centrum voor Onderwijseffectiviteit en –evaluatie van de KU Leuven

Panelleden:

• Richard Timmerman, secretaris-generaal VVKBuO
• Marc Van den Brande, secretaris-generaal VVKBaO
• Tine Gheysen, Verantwoordelijke leerlingen met specifieke noden, VCLB-koepel                          
• Theo Mardulier, departement onderwijs en vorming, S.O.B.-leerzorg

In het M-decreet wordt veel belang gehecht aan het gemeenschappelijk curriculum. Maar wat verstaan we onder het gemeenschappelijk curriculum? Hoe verhouden leerplandoelen en  eindtermen zich hier tegenover? In het ontwerp van ODXIV wordt voorgesteld niet de leerplandoelen, maar wel de eindtermen als uitgangspunt te nemen voor het toekennen van een getuigschrift basisonderwijs. Wat is het verschil tussen leerplandoelen en eindtermen? Wat wordt bedoeld met ‘minimumdoelen’? En hoe verhoudt dit alles zich tot ontwikkelingsdoelen van het buitengewoon basisonderwijs?

Roger Standaert, voormalig directeur van de Entiteit "curriculum" op het Departement Onderwijs en professor emeritus aan de Universiteit Gent

In september 2013 verscheen de vierde druk van het vernieuwde vademecum zorg van het VVKBaO. Deze publicatie kwam tot stand omdat het zorgbeleid in Vlaanderen enorm geëvolueerd is. Het vademecum ondersteunt de scholen in het ontwikkelen van een zorgvisie en het voeren van een goed zorgbeleid. Het zorgcontinuüm en handelingsgericht werken zijn centrale begrippen.

Greet Vanhove, pedagogisch begeleider zorg VVKBaO, en Lien De Feyter, pedagogisch stafmedewerker, VVKBaO

Het masterplan over de hervorming van het secundair onderwijs bevat een aantal voorstellen met betrekking tot het basisonderwijs. Zo bevat het masterplan SO onder andere voorstellen inzake het uitreiken van het getuigschrift basisonderwijs, de overgang tussen basis- en secundair onderwijs, vakleerkrachten voor Frans en techniek en maatregelen m.b.t. differentiatie. Hoe denkt het basisonderwijs hier zelf over en wat zouden de gevolgen kunnen zijn voor het buitengewoon basisonderwijs?

Marc Van den Brande, secretaris-generaal VVKBaO

De spoedtelling van september 2013 duidde op een stijging van het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs. Enkele opvallende vaststellingen: een stijging van type 8, daling in type 1 en een stijging van het aantal kleuters in type 3. Is dit tegen de verwachtingen in? Zien we al gevolgen van het M-decreet in de BuO-scholen? Hoe gaan de CLB’s vandaag de dag met attesteringen voor het buitengewoon onderwijs om? Wat geeft de doorslag voor een verwijzing naar het buitengewoon onderwijs?

Tine Gheysen, ‎Verantwoordelijke leerlingen met specifieke noden, VCLB-koepel

De voorzieningen van het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap (VAPH) worden omgevormd tot multifunctionele centra (MFC). Dit zal ongetwijfeld zijn weerslag hebben op de samenwerking tussen scholen voor buiten­gewoon onderwijs en voorzieningen, maar ook op de interne werking van de scholen. Dit geeft nieuwe kansen en uitdagingen. We bekijken een praktijkvoorbeeld.

Evelien Devrieze, Vlaams Welzijnsverbond