Het belang van sterke netwerken en gemeenschappen in onderwijsprocessen wordt vaak benadrukt. Hoe meer positieve ondersteuning jongeren genieten, des te beter zouden zij presteren. Een van de cruciale vragen hierbij is echter welke vormen van ondersteuning als positief en waardevol worden gezien en welke niet. Op basis van inzichten verzameld via onderzoek in community schools (soms ook complementair onderwijs genoemd) zoals de Poolse en Chinese school trachten we te verduidelijken op welke wijze deze netwerken en gemeenschappen een positieve invloed kunnen hebben op de onderwijstrajecten van jongeren door expliciet op ‘eigen taal en cultuur’ te focussen.

Hoe sluit je sessie aan bij het seminariethema:

Dit thema vertrekt vanuit de visies van de minderheden zelf over onderwijs en hoe daarin onderwijsprocessen en familieprocessen op elkaar af te stemmen.

Van zodra leerkrachten diversiteit erkennen als een plus zien ze zelf tal van kansen om het leren te versterken. Diversiteit is in elke klas aanwezig en kan een verrijking zijn voor het leerproces. Dit lukt op voorwaarde dat we diversiteit

• Onvoorwaardelijk accepteren : Diversiteit is een dagelijkse realiteit. Eens we ze aanvaarden zijn we in staat om de rijkdom ervan te ervaren tijdens onze lessen. 
• Breed benaderen: Diversiteit is zo veel meer dan autochtoon – allochtoon en genderverschillen. Het begrip verwijst naar alles waarin mensen onderling kunnen verschillen.
• Actief benutten in de klas. Ga er actief mee aan de slag. Hoe ruimer jouw didactisch palet hoe meer mogelijkheden.

Aan de hand van getuigenissen uit de praktijk en voorbeelden van good practice staan we stil bij deze drie benaderingen.

Hoe sluit je sessie aan bij het seminariethema:

Door gestructureerd, actief en gevarieerd les te geven benut je de diversiteit in je klas optimaal. Zeker als je de diversiteit omarmt (eerder dan er tegen te vechten)  Zo bereik je de ultieme differentiatiedoelstellingen: Leerlingen meer laten leren en meer leerlingen laten leren.

Kwalitatief onderwijs voor elke leerling is ondenkbaar zonder een goede evaluatiepraktijk. Als we alle leerlingen kansen willen bieden op een succesvolle schoolloopbaan dan is het systematisch ‘breed’ evalueren een onderdeel van het ondersteunen van het leerproces van de leerlingen. Breed evalueren betekent een breed beeld proberen krijgen van je leerlingen opdat je alle  leerlingen optimaal kan ondersteunen in hun leer – en ontwikkelingsproces. De nadruk  ligt op het ontdekken van de meerwaarde en het doelgericht inzetten van breed evalueren. De sessie biedt een kader, inspiratie en aanzet tot actie. Deze vragen komen aan bod: waarom moeten we ‘anders’ gaan evalueren? Wat is (breed) evalueren? Waartoe dient het? Wat is de plaats van toetsen, van  punten en van kennis binnen brede evaluatie? Wat met de ‘nivellering’? En hoe begin je eraan?

Hoe sluit je sessie aan bij het seminariethema:

Door breed te evalueren doe je recht aan de diversiteit in je klas. Breed evalueren is een zoektocht naar naar alle leerlingen uitdagen in hun leerproces, positief & billijk omgaan met verschil én kwaliteitsvol beoordelen, gegeven de heterogeniteit van een leerlingengroep.

Torriano Junior School is an inner London primary school with 240 children on roll. We are a happy, ambitious and inclusive school reflecting the rich diversity of families in our area. The children’s heritage is valued and celebrated through an innovative curriculum, underpinned by both global citizenship and a commitment to the performing and visual arts.

Better learning in diversity – at work in the classroom, school and community

Session Objectives will be explored through curriculum, assessment and pedagogical lenses under three headings

What are you trying to achieve?

We will:

• Reflect on an inclusive process for defining the school’s vision to achieve a cohesive, coherent framework for improvement.
• Share the school context and the implementation of our vision.

How are you going to organise learning?

We will:

• Consider the process to produce a rigorous model for effective learning for all
• Include case studies of curriculum development, examples of bespoke teaching methodologies and assessment systems developed by staff for our children

• Discuss the value of co-creation in curriculum development and the role of developing external partnerships in order to meet the needs of our diverse community

How do you know it’s working?

We will:

• Discuss the impact of a system of professional development (Joint Practice  Development) which is research informed and involves collaborative enquiry founded in classroom practice
• Look at our rigorous system for school self-evaluation which involves the whole school community

What is the link with the theme of the seminar:

The session will share how the school has achieved ‘better learning’ in the context of a very diverse school intake. This will be illustrated through case studies of practical examples and through the processes which have evolved to ensure disciplined innovation in curriculum, assessment and pedagogy.

John Hattie en Robert Marzano deden elk afzonderlijk onderzoek naar ‘wat werkt’ in de onderwijspraktijk. Zij gebruikten daarbij eenzelfde maat om de gemiddelde effectiviteit van allerlei aanpakken vast te stellen: de effectgrootte. Mijn ervaring is dat de onderzoeksresultaten van Hattie en Marzano verrassend vaak worden aangehaald als absolute waarheden, terwijl er tal van kritische kanttekeningen bij te plaatsen zijn. In deze sessie wordt aan de hand van een aantal voorbeelden inzichtelijk gemaakt waar een effectgrootte voor staat. Vervolgens bespreken we de kracht maar ook de beperkingen van deze statistische maat. Tot slot gaan we in dialoog over wat de waarde van academisch onderwijsonderzoek is voor leraren en lerarenopleiders.

Hoe sluit je sessie aan bij het seminariethema:

Het werk van Hattie en Marzano gaat over gemiddelden: hoe goed een bepaalde aanpak gemiddeld genomen werkt op de leerprestaties van leerlingen. Dat is op het eerste gezicht moeilijk te rijmen met de idee dat verschillende leerlingen verschillende aanpakken behoeven (differentiatie). Vragen over in hoeverre dit soort onderzoeksresultaten kunnen bijdragen aan de onderwijspraktijk zijn op die manier gerechtvaardigd.

In een school is de formele leeruimte, de klascontext, meestal de focus om leren in en door diversiteit te realiseren. Naast deze formele ruimte zijn er heel wat plaatsen in een school, de speelplaats bijvoorbeeld maar ook gangen, fietsenstallingen … waar diversiteit zich krachtig manifesteert. Vaak wordt hier minder aandacht aan besteed dan aan het leren in de klas. Door te kijken naar andere ruimtes wordt niet alleen de klascontext  overschreden, ook de tijdsbenadering is dat: lestijd versus lesvrije tijd. In deze verschillende contexten zijn de interacties tussen schoolteams en leerlingen ook anders. Ervaren van de diversiteit in die verschillende contexten van een school, geeft een rijker beeld van die diversiteit.  

Maak het verschil op de speelplaats biedt inspiratie voor positive interacties tijdens de pauzes. Om dat te realiseren reiken we een kader aan waarin 4 centrale kwesties ven belang zijn om de diversiteit positief te benutten. Vertrekkend vanuit dat kader en aan de hand van 9 hefbomen, onderzoeken we samen met de deelnemers op welke manier dit instrument in de praktijk kan bijdragen aan constructief benutten van diversiteit. We focussen ons op secundair onderwijs.

Hoe sluit je sessie aan bij het seminariethema:

Om het leerproces te ondersteunen breekt ‘Maak het verschil op de speelplaats’ een lans om leren in en door diversiteit ook buiten de klascontext te benutten. Het biedt een extra kans aan  scholieren en schoolteams om hun eigen interculturele competenties te versterken. Dit heeft een positief effect op het welbevinden van iedereen, een factor die het leerproces poistief beïnvloedt.

Leraar zijn is een belangrijke, spannende en veeleisende opdracht in onze samenleving. Het vraagt veel verantwoordelijkheid om kinderen en jongeren te laten opgroeien tot veelzijdige, mondige en kritische burgers. Daarbij wordt de leraar voor nieuwe uitdagingen en eisen gesteld. Het opvangen van een divers publiek aan leerlingen binnen het gewoon onderwijs is daar één van. Zeventien leraren in kleuter-, lager en secundair onderwijs vertellen over hun inclusieve klaspraktijk gedurende één schooljaar. De terugkerende thema’s, gemeenschappelijke patronen en sleutelmomenten uit deze verhalen worden nader bekeken. We gaan dieper in op de komst van een kind op school, de onzekerheden van leraren, participatie binnen de klas, sociale relaties, communicatie en teamwerking.

Hoe sluit je sessie aan bij het seminariethema:

Diversiteit en inclusie is niet iets wat we zullen gaan doen in de toekomst. Leraren en scholen zijn er vandaag mee bezig. We kunnen leren uit de ervaringen van mensen die er nu mee aan de slag zijn en kijken hoe we dit verder kunnen verbreden en verdiepen.

Weet welke impact je als school hebt! Ondanks alle toetsen en tests is deze vraag vaak nog erg moeilijk te beantwoorden voor onderwijsmensen. Wat beteken ik als leraar en wij als school voor onze leerlingen? Hoe helpen we leerlingen als regisseur van hun eigen leren? En: wat voegen we eigenlijk toe aan de ontwikkeling die kinderen toch al meemaken.

Hattie verzamelde op basis van honderden meta analyses informatie over de essenties van (excellent) onderwijs. Uitkomsten van dit onderzoek zijn in beknopte presentaties in de workshop verwerkt. Met deze informatie worden de volgende vraagstukken verkend:

Wanneer ben ik op weg naar excellent onderwijs.

Wat verwacht ik van leraren in hun (professionele) ontwikkeling.

Wat is essentieel in de professionele ontwikkeling van excellente leraren?

en:

Waar zitten de aanknopingspunten voor mijn school (bestuur).

Praktijkgetuigenis hoe wij op onze multiculturele lagere school omgaan met diversiteit om onze leerlingen zo goed mogelijk tot leren te brengen.