Programma

• 08.30 uur: Onthaal (bezoek aan infostandjes)
• 09.00 uur: Opening in de aula met dialoog gesprek
  Enkele ervaringsdeskundigen aan het woord waarom inclusie voor hen belangrijk is, wat is realistisch en haalbaar, hoe kunnen we er samen aan werken
• 10.00 - 10.30 uur: Pauze (bezoek aan infostandjes)
• 10.30 - 12.00 uur: Werkwinkel 1
• 12.00 - 13.00 uur: Lunch ( bezoek aan infostandjes)
• 13.00 - 14.30 uur: Werkwinkel 2
• 14.30 - 14.45 uur: Lied “meester Frank” (aula)
• 14.45 - 15.45 uur: Slot referaat Geertje de Ceuleneer
  Eind 2006 ben ik aan een groot avontuur begonnen. Voor een boek over blinden en slechtzienden 'Ontmoetingen in het donker'; ging ik op ontdekkingstocht in een voor mij totaal onbekende wereld. Er volgde een kennismakingsronde, die eigenlijk nooit is gestopt. Het idee vertrok van portretten van sterke mensen: een goed en boeiend leven met een handicap kàn wel. Doorheen de jaren leerde ik nuanceren, nieuwe vaardigheden, een grote diversiteit zien, voelde ik boosheid en vervolgens engagement en kreeg ik inzichten die me enorm hebben verrijkt. Ik ben al deze mensen ontzettend dankbaar om wat ze betekenen. De tocht gaat voort, want door mijn werk als coördinator voor de VRT komen er steeds andere mensen met andere beperkingen op mijn pad.
• 15.45 - 16.00 uur: Evaluatie en afsluiting

Werkwinkel 1 - keuze uit:

• Beno Schraepen - Herkaderen van probleemgedrag als basis voor interventie
  Het lijkt of probleemgedrag in onderwijs exponentieel toeneemt. Leerkrachten zien het als de belangrijkste stoorzender die hen belet goed onderwijs te geven. Het voortdurend blootgesteld worden aan storend gedrag vreet bovendien energie, het raakt de leerkracht persoonlijk. De handelingsverlegenheid rond gedrag is niet alleen groot bij de het lesgevend personeel, ook zorgleerkrachten, leerlingbegeleiders en ondersteuners lopen soms vast. Adequaat omgaan met probleemgedrag is één ding, een vastgelopen collega hierin ondersteunen nog een ander. In deze sessie staan we stil bij hoe we voorbij de handelingsverlegenheid geraken. Anders leren omgaan met gedrag vraagt anders kijken maar hoe dan? We doorlopen verschillende perspectieven op gedrag die als uitgangspunt kunnen dien om via reflectie tot andere en positieve handelingsstrategieën te komen. Het wordt in de mate van het mogelijke een participatieve sessie, breng dus zeker een situatie mee waarmee je aan de slag wil.
• Inge Van de Putte - Gericht Ondersteunen van Leraren GOL(L)D
  Er is de laatste jaren veel beweging in het onderwijs: toenemende diversiteit,  verschillende decreten die elkaar opvolgen,  nieuwe leerplannen,  etc. Deze veranderingen brengen complexe uitdagingen met zich mee. Het is daarom noodzakelijk dat we leraren Gericht Ondersteunen in het Leren omgaan met Diversiteit. Het GOL(L)D- concept tracht hierop een antwoord te bieden. In dit concept is het de bedoeling dat de leraar de regie in eigen handen houdt en groeit in zijn/ haar competenties die noodzakelijk zijn voor het omgaan met diversiteit. Via dialoog en reflectie helpen ondersteuners de leraar om zelf tot antwoorden te komen. In deze werkwinkel ervaren ondersteuners wat het concept inhoud en wordt het diversiteitsdenken en activerend ondersteunen ingeoefend.
  
• Albert Janssens - Preventief omgaan met probleemgedrag
  Steeds meer scholen krijgen te maken met kinderen die probleemgedrag stellen en zoeken antwoorden om hiermee beter te kunnen omgaan.
  Een eerste vraag die moet leiden naar een goede oplossing is waarom kinderen dit gedrag stellen. Gaat het echt om probleemgedrag of eerder om ‘onaangepast schoolgedrag’? In een eerste deel van de werkwinkel staan we stil bij deze vraag.
  In een tweede deel wordt ingegaan op de vijf pijlers van G. Patterson. Zij zijn de handvatten die leiden naar een preventieve aanpak en zorgen voor duidelijkheid en warmte in de omgang met de kinderen.
  Het doel van de werkwinkel is de deelnemers concreet bruikbaar materiaal aan te reiken om een school- of klasanalyse te kunnen maken m.b.t. de wijze waarop ze preventief omgaan met kinderen die moeilijk gedrag stellen.
• Gert Backx   - Hoe kan je een kwaliteitsvolle afweging van redelijkheid maken (Unia)
  In deze workshop reikt Unia handvaten aan om het overleg rond redelijke aanpassingen voor leerlingen met een gemotiveerd verslag of een verslag kwaliteitsvol te laten verlopen. We staan stil bij de verwachtingen die aan de school gesteld worden en lichten een stappenplan toe om tot een correcte bespreking en afweging van de redelijkheid te komen, vanuit het belang van het kind. Vanuit een sociale visie op handicap brengen we de drempels in kaart die voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften bestaan. We bekijken de wettelijke indicatoren om de redelijkheid af te wegen en belichten de momenten waarop deze afweging precies kan gemaakt worden.
• Jean Pierre Verhaege - Inclusief onderwijs: kinderrechtenperspectief (Kinderrechtencommissariaat)
  Wat waren nu ook al weer de uitgangspunten van het M-decreet? Geen onbelangrijke vraag in het licht van de regeringsplannen om het M-decreet af te schaffen. Hoe verhoudt het ‘recht op inclusief onderwijs’ zich tot ‘het belang van het kind’, een centrale notie in het Kinderrechtenverdrag? Hoe kan die notie een rol spelen in, na of naast de afweging van de proportionaliteit van de aanpassingen die voor een kind met een beperking nodig zijn? Hoe ga je daarbij best te werk? Wat is de rol van de ouders en die van de school die het kind ‘onder ontbindende voorwaarde’ inschreef? En klopt het wel – zoals de regeerakkoord suggereert – dat het M-decreet de finale beslissing bij de ouders legt? Welke rechtszekerheid biedt het M-decreet leerlingen met een beperking en hun ouders? Op welke punten kan die verbeterd worden? Welke verwachtingen schept het regeerakkoord daarover? Al deze vragen, bekeken vanuit een kinderrechtenperspectief, passeren de revue in deze workshop.
  
• Elisabeth De Schauwer - Kritische succesfactoren in streven naar meer inclusief onderwijs
  Hoe krijgt een inclusieve leeromgeving vorm? Wat kunnen we doen om een inclusieve leeromgeving succesvol te maken? We zijn binnen de onderwijspraktijk op zoek gegaan naar de kritische succesfactoren. We willen toelichten wat deze kritische factoren zijn en concrete voorbeelden bekijken die inspirerend zijn binnen de klas- en schoolcontext. De samenwerking tussen leerlingen, leraren, ondersteuners, ouders… speelt hier een belangrijke rol in.
• Jan Coppieters - 'Leerlingen met een verslag inschrijven in het gewoon onderwijs' 
  Wanneer ouders hun kind met een verslag komen inschrijven in een school voor gewoon onderwijs en ze gaan akkoord met het pedagogisch project en het schoolreglement, dan moet het schoolbestuur de leerling inschrijven onder ontbindende voorwaarde. De school organiseert vervolgens een overleg om zicht te krijgen op de onderwijsbehoeften van de leerling en de aanpassingen die nodig zijn. Dat is de start van een afwegingsproces.
  In deze workshop leer je hoe je zorgvuldig en kwaliteitsvol kan handelen. We zoeken samen een antwoord op vragen als:
  | Wat wordt bedoeld met ‘redelijke aanpassingen’? Hoe kan je afwegen of de aanpassingen redelijk zijn?
  | Wat als de school laattijdig geïnformeerd wordt over het verslag?
  | Welke procedure moet je volgen als je een inschrijving wilt ontbinden?
  Deelnemers kunnen hun leervragen vooraf doorsturen naar Jan.Coppieters@katholiekonderwijs.vlaanderen.
• Annemie Verstraete - Vanuit verbindend samenwerken en dialoog een inclusie verhaal haalbaar en positief maken (COPS )
  Ben je op zoek naar handvatten hoe je met verschillende partners (leraren, leerlingen, ouders, zorgcoördinatoren, ondersteuners, CLB, ...) op school in dialoog kan gaan om samen van inclusie een haalbaar en positief verhaal te maken? Dan willen we je met deze workshop inspireren hoe je hiervoor op jouw school hoopvolle pistes kan bewandelen die terug ademruimte kunnen geven aan alle betrokkenen. Vanuit wetenschappelijk onderbouwde kaders gelinkt aan de concrete praktijk brengen we onze ervaringen uit basis- en secundair onderwijs van verbindend samenwerken via communities of practice.
• Mieke Meire/ Inge Ranschaert - Kennismaking met De ‘INDEX VOOR INCLUSIE’, een (internationaal) instrument voor schoolontwikkeling en ondersteuning van het leren en participeren van elke leerling
  In deze werkwinkel maken we kennis met de index voor inclusie als begeleidingstool. We staan stil bij de visie op inclusie van de index en de betekenis van inclusieve waarden.
  | Hoe onderbouwen die een inclusieve cultuur, beleid en praktijk in de school ?
  | Hoe kunnen we als school met de index aan de slag, wat kan de rol van de pedagogisch begeleiding hierbij zijn ?
  | Hoe verbinden we dit met onze eigen kaders (Katholieke dialoogschool, binnencirkel begeleidingsplan, vormingsconcept…) en het referentiekader voor onderwijskwaliteit ?
  Wie beschikt over een groene index brengt die mee. We gaan actief aan de slag !
• Marleen en Anneleen - Inclusie kent mooie verhalen. Anneleen Vaes, 26 jaar, is een ervaringsdeskundige in inclusie en vertelt graag haar persoonlijke verhaal.
  Graag neem ik jullie mee doorheen mijn schooltraject van 18 jaar inclusief onderwijs. Inclusie is voor mij erg belangrijk. Ik zal vertellen over de hindernissen die ik heb ondervonden maar ook over alle fijne dingen die ik heb meegemaakt in mijn schoolcarrière. Doordat ik heel veel kansen heb gekregen op verschillende scholen heb ik erg veel geleerd in die 18 jaar. Ik heb veel ervaringen kunnen opdoen op verschillende stageplaatsen en heb op verschillende plekken vrijwilligerswerk gedaan. Ik zal ook vertellen over mijn zoektocht naar werk, de overgang van school naar werken en zelfstandig wonen.

Werkwinkel 2 - keuze uit:

• Elisabeth De Schauwer - Ouderbetrokkenheid bij kinderen met specifieke onderwijsbehoeften in de klas 
  Binnen het omgaan met diversiteit in de klas, blijft ouderbetrokkenheid een heel cruciale factor. Waar houden we rekening mee als we samenwerken met ouders binnen de klas- en schoolcontext? Op welke manier kunnen we ouders betrekken die in een kwetsbare positie zitten? Hoe kunnen we komen tot een authentiek partnerschap met ouders? Het vraagt veel inspanningen van de leraar en van de school om te komen tot een gedeelde verantwoordelijkheid.
• Inge Van de Putte - Het potentieel van iedere leerkracht aanhoren (Potential)
  Ben je op zoek naar bruikbare instrumenten om individueel, met je team of in de lerarenopleiding mee aan de slag te gaan? Het online platform van Potential reikt werkvormen en materialen aan die je daarbij ondersteunen. Het verzamelt handelingsgerichte werkvormen om inclusieve competenties te versterken, geïllustreerd met ervaringen van leerkrachten. Tijdens de interactieve lezing navigeren we jou doorheen het platform en maak je kennis met uitgewerkte leervragen van leerkrachten, een kenniscentrum met podcasts, filmpjes en relevante bronnen,  een didactisch pakket rond de film inclusief en een uitgewerkt professionaliseringstraject met tips en tricks voor de coach. 
  
• Albert Janssens - Preventief omgaan met probleemgedrag
  Steeds meer scholen krijgen te maken met kinderen die probleemgedrag stellen en zoeken antwoorden om hiermee beter te kunnen omgaan. 
  Een eerste vraag die moet leiden naar een goede oplossing is waarom kinderen dit gedrag stellen. Gaat het echt om probleemgedrag of eerder om ‘onaangepast schoolgedrag’? In een eerste deel van de werkwinkel staan we stil bij deze vraag. 
  In een tweede deel wordt ingegaan op de vijf pijlers van G. Patterson. Zij zijn de handvatten die leiden naar een preventieve aanpak en zorgen voor duidelijkheid en warmte in de omgang met de kinderen.
  Het doel van de werkwinkel is de deelnemers concreet bruikbaar materiaal aan te reiken om een school- of klasanalyse te kunnen maken m.b.t. de wijze waarop ze preventief omgaan met kinderen die moeilijk gedrag stellen.
• Jan Coppieters - 'Leerlingen met een verslag inschrijven in het gewoon onderwijs'
  Wanneer ouders hun kind met een verslag komen inschrijven in een school voor gewoon onderwijs en ze gaan akkoord met het pedagogisch project en het schoolreglement, dan moet het schoolbestuur de leerling inschrijven onder ontbindende voorwaarde. De school organiseert vervolgens een overleg om zicht te krijgen op de onderwijsbehoeften van de leerling en de aanpassingen die nodig zijn. Dat is de start van een afwegingsproces.
  In deze workshop leer je hoe je zorgvuldig en kwaliteitsvol kan handelen. We zoeken samen een antwoord op vragen als:
  | Wat wordt bedoeld met ‘redelijke aanpassingen’? Hoe kan je afwegen of de aanpassingen redelijk zijn?
  | Wat als de school laattijdig geïnformeerd wordt over het verslag?
  | Welke procedure moet je volgen als je een inschrijving wilt ontbinden?
  Deelnemers kunnen hun leervragen vooraf doorsturen naar Jan.Coppieters@katholiekonderwijs.vlaanderen.
  
• Annemie Verstraete - Vanuit verbindend samenwerken en dialoog een inclusie verhaal haalbaar en positief maken (COPS )
  Ben je op zoek naar handvatten hoe je met verschillende partners (leraren, leerlingen, ouders, zorgcoördinatoren, ondersteuners, CLB, ...) op school in dialoog kan gaan om samen van inclusie een haalbaar en positief verhaal te maken? Dan willen we je met deze workshop inspireren hoe je hiervoor op jouw school hoopvolle pistes kan bewandelen die terug ademruimte kunnen geven aan alle betrokkenen. Vanuit wetenschappelijk onderbouwde kaders gelinkt aan de concrete praktijk brengen we onze ervaringen uit basis- en secundair onderwijs van verbindend samenwerken via communities of practice.
  
• Mieke Meire - Inclusie kent mooie verhalen. Wout is een ervaringsdeskundige in inclusie en vertelt graag zijn persoonlijke verhaal.
  Wout (19) en zijn mama vertellen over het inclusief traject dat Wout volgde van toen hij 2,5 jaar was tot vandaag. Wout vertelt wie hij is, wat hij graag doet en goed kan. Zijn mama Mieke neemt jullie mee doorheen Wouts (inclusieve) leven. Van de moeilijke start tot vandaag. Ze heeft het over de valkuilen én over de succesmomenten. Mieke vertelt hoe verbindend samenwerken met professionelen zo veel heeft mogelijk gemaakt voor Wout.
• Hendrik-Jan Gubbelmans - Identiteit/ katholieke dialoogschool verbonden met inclusie
  Wat kunnen de christelijke traditie en de katholieke dialoogschool betekenen voor inclusie? Samen gaan we - aan de hand van Bijbelse verhalen, de wegwijzers van het katholiek onderwijs en andere christelijke inspiratiebronnen - op zoek naar de visie en houding van de christelijke traditie en de katholieke dialoogschool ten opzichte van inclusie.
  
• Eureka - Ik heb al dyslexie en nu ook nog Frans 
  Tijdens dit atelier ervaar je hoe een leerstoornis gedrag en interactie tijdens de les beïnvloedt. Het waarom achter gedrag wordt duidelijk en je leert anders kijken naar leerlingen met een leerstoornis. Praktische tips krijg je mee om uitvallers bij de les te houden. Je ontdekt welke tools van Eureka Onderwijs voor jou bruikbaar kunnen zijn.
• Hanne Vandenbussche - ‘Stilstaan bij transitie: inclusie over de jaren heen’ 
  Inclusie houdt een proces in en kent geen eindpunt. Soms lijkt het alsof inclusie stopt na het 6 de jaar secundair onderwijs. Binnen deze workshop wordt onderwijs meegenomen als een van de belangrijke actoren in het transitieproces waar jongeren met specifieke onderwijsbehoeften extra hard in uitgedaagd worden. We zoeken samen hoe we deze transitie vanuit onderwijs mee kunnen ondersteunen. We zoomen daartoe in op het belang van stages en kansen die hierbij aangereikt worden. We werpen een handelingsgerichte blik op een aantal verhalen waar we mee aan de slag gingen. Een centraal uitgangspunt hierbij is het perspectief van deze jongeren met specifieke onderwijsbehoeften en hun netwerk. We staan stil bij eigen ervaringen en willen samen op zoek naar mogelijkheden om daarmee verder te gaan. Op die manier wil deze workshop inzetten op hoe onderwijs kan helpen voorbereiden op een verder inclusief burgerschap in een inclusieve samenleving.