ALGEMEEN PROGRAMMA
9u-9u30 onthaal
9u30-9u45 verwelkoming & stand van zaken Multiplus (Anneleen Penne, Multiplus)
9u45-10u30 ondersteuning aan mensen met ernstige meervoudige beperkingen: onze kennis groeit! (Prof. Dr. Bea Maes, Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek KUL & supervisor Multiplus)
10u30-11u koffiepauze
11u -12u15 workshop naar keuze
12u15-13u15 broodjeslunch
13u15-14u30 workshop naar keuze
14u45-16u workshop naar keuze
16u-17u receptie en netwerking
INHOUD WORKSHOPS
RONDE 1 (11u-12u15): keuze tussen 9 workshops
Themagerichte activiteiten met zintuiglijke waarnemingen en zinvolle motorische bewegingen
Heidi Vankrunkelsven, werkzaam in BuBaO De Bremberg in Diest, heeft al heel wat ervaring in het werken met type 2-leerlingen. Ze ontwikkelde het werkboek “Zintuigen en motoriek: themagerichte activiteiten met zintuiglijke waarnemingen en zinvolle motorische bewegingen”. Daarin worden 15 volledig uitgewerkte themalessen voorgesteld waarbij je kinderen in contact brengt met zintuiglijke waarnemingen en zinvolle motorische bewegingen binnen een vertrouwde, veilige omkadering, waar het welbevinden hoog is en het stressniveau laag. In deze workshop laat ze u kennismaken met enkele activiteiten uit deze themalessen.
Magenta-project: Time-management workshops voor ouders van een zorgenkind
Noor Seghers, wetenschappelijk medewerker aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven met ruime ervaring op vlak van vorming en management en zelf moeder van een zorgenkind, vormt samen met Prof. Dr. Bea Maes de drijvende kracht achter het Magenta-project. In het kader van dit project wordt in 2012 en 2013 een aanbod uitgewerkt voor ouders van kinderen tussen 0 en 14 jaar met een handicap of chronische ziekte. Er wordt met name een raamwerk aangeboden om een goed persoonlijk evenwicht te vinden tussen zorgen, werken in het gezin en buitenshuis en ‘leven’. Ook samenwerking met professionelen en inschakeling van familie, vrienden en vrijwilligers komen aan bod.
In deze workshop stelt Noor Seghers u enkele inhouden uit het project voor, ter kennismaking.
Evaluatie van subjectief welbevinden
Kinderen en volwassenen met ernstige meervoudige beperkingen kennen een verhoogd risico op een negatieve gemoedstoestand. Het is daarom uiterst belangrijk aandacht te hebben voor een systematische evaluatie van, wat men noemt, hun “subjectief welbevinden”. Het meten van subjectief welbevinden is bij deze doelgroep weliswaar niet gemakkelijk. Pieter Vos, postdoctoraal onderzoeker aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven, stelt u enkele onderbouwde methoden voor die hierbij gebruikt kunnen worden.
Rita hoort niet goed: aandacht en zorg voor het gehoor
Onderzoek wijst uit dat gehoorverlies meer voorkomt bij personen met een verstandelijke beperking. Het is voor de omgeving echter zeer moeilijk om een gehoorverlies op te merken, zeker ook bij personen met ernstige meervoudige beperkingen. Is er toch een vermoeden, dan rijst vaak de twijfel of de persoon wel kan worden getest. Bovendien stellen begeleiders zich de vraag of er wel iets kan worden gedaan aan een vastgesteld gehoorverlies.
In deze workshop stelt Bianka Vandaele, logopediste-audiologe verbonden aan de Arteveldehogeschool en lid van de SIG-intervisiewerkgroep Gehoor en verstandelijke beperking, u de informatie en tools voor die aangereikt worden vanuit het “Rita hoort niet goed”-project.
Interacties tussen kinderen en jongeren met ernstige meervoudige beperkingen
Zowel in het wetenschappelijk onderzoek als in de praktijk is er heel wat aandacht voor interacties tussen personen met ernstige meervoudige beperkingen en hun begeleiders. Echter, personen met ernstige meervoudige beperkingen brengen ook veel tijd door met andere personen met ernstige meervoudige beperkingen, in de klas of leefgroep. Dit maakt het interessant om te na te gaan hoe zij onderlinge interacties aangaan, wat deze onderlinge interacties beïnvloedt en of de onderlinge interacties kunnen worden bevorderd door het aanpassen van de activiteit en het gedrag van de begeleider. Sara Nijs, doctoraatsmedewerker aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven, stelt haar onderzoek rond deze thematiek voor.
Communicatiepaspoorten voor personen met ernstige meervoudige beperkingen
Communicatiepaspoorten werden reeds voor uiteenlopende doelgroepen uitgewerkt en ook Multiplus trachtte de voorbije jaren de ontwikkeling van communicatiepaspoorten voor personen met EMB te stimuleren en te ondersteunen.
In het communicatiepaspoort willen we voor de persoon met ernstige meervoudige beperkingen weergeven hoe hij/zij communiceert, wat hij/zij niet zomaar ‘gezegd’ krijgt (wie ben ik? wat vind ik leuk en wat niet? belangrijke personen in mijn netwerk, aandachtspunten bij voedingsbegeleiding, ...) enz. Via het paspoort hopen we zo de mensen die de persoon niet goed kennen toch handvaten te kunnen aanreiken om hem/haar op een zo adequaat mogelijke manier te benaderen.
Stephy Colla, wetenschappelijk medewerker verbonden aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven, werkte mee aan het communicatiepaspoortproject. Zij stelt u het concept en mogelijke uitwerkingen ervan voor.
SENS-CITY: een activiteitencentrum voor personen met ernstige meervoudige beperkingen
In september 2012 werd Sens-City, het nieuwe activiteitencentrum van Dienstencentrum Sint-Oda, officieel geopend. Het activiteitencentrum vormt een prachtig staaltje van aangepaste infrastructuur en van een aangepast activiteitenaanbod voor, onder meer, personen met ernstige meervoudige beperkingen. Hoe men in Sens-City zintuiglijke stimulatie vanuit een basale houding bij personen met ernstige meervoudige beperkingen vorm geeft, wordt u uitvoerig toegelicht en geïllustreerd met beeldmateriaal door Jan Pauwels, verantwoordelijke van het activiteitencentrum.
De Vijf Wijzer, een onderwijscurriculum voor leerlingen met IQ < 35: een ervaringsverhaal
De Vijf Wijzer is een totaalpakket, bestaande uit een assessment, leerlijnen, activiteitenkaarten en een leerlingvolgsysteem voor leerlingen met een IQ<35. Dit curriculum werd ontwikkeld door de Rijksuniversiteit Groningen, onder leiding van Prof. Dr. Carla Vlaskamp. Verschillende VVKBuO-scholen maakten reeds kennis met De Vijf Wijzer via de door Multiplus aangeboden cursussen.
Goedele Degraeuwe, orthopedagoge in BuBaO Windekind (type 4), licht in deze workshop De Vijf Wijzer kort toe en illustreert hoe zij de implementatie ervan in hun school tot nog toe ervaren hebben.
Nieuwbouw voor personen met ernstige meervoudigebeperkingen in een kleinschalige voorziening: een ervaringsverhaal
Het Veer in Sint-Niklaas omvat een kleinschalig semi-internaat voor niet-schoolgaanden.
Recent kenden zij een uitbreiding en realiseerden ze, met de nodige budgettaire uitdagingen, nieuwbouw met onder meer een leefgroepruimte voor kinderen en jongeren met ernstige meervoudige beperkingen. Viviane Delecluyse, orthopedagoge in Het Veer, en Sarah De Tender, opvoedster in de betreffende leefgroep, lichten toe waarop zij, in functie van de doelgroep, gelet hebben bij de planning en uitwerking van de nieuwbouw. Ze illustreren tevens met beeldmateriaal de nieuwe infrastructuur.
RONDE 2 (13u15-14u30): keuze tussen 9 workshops
Ademhalingsproblemen bij kinderen met ernstige eervoudige beperkingen
In 2011-2012 werkten de Multiplus-intervisiegroepsleden kine in het kader van een masterproef actief samen met de KU Leuven, aan een onderzoek rond ademhalingsproblemen bij kinderen met ernstige meervoudige beperkingen. Het onderzoek kwam er op vraag van de kinesitherapeuten zelf, die de nood uitten naar tools om ademhalingsproblemen bij deze doelgroep objectief te kunnen evalueren.
Het onderzoek trachtte in eerste instantie een zicht te bieden op de respiratoire problemen bij kinderen met ernstige meervoudige beperkingen en de factoren die de ademhalingsfunctie beïnvloeden, gezien hier weinig gegevens rond bestaan. Dit zou dan mogelijk aanknopingspunten bieden voor een toekomstig evaluatieprotocol.
Myriam Vreys en Elke Huenaerts, verbonden aan het Departement Revalidatiewetenschappen van de KU Leuven, stellen u de resultaten van dit onderzoek voor.
Een veilige auditieve omgeving voor personen meteen verstandelijke en visuele beperking
Er is nog nauwelijks onderzoek gedaan naar de auditieve omgeving van mensen met een visuele en verstandelijke beperking en de invloed hiervan op hun bestaan. Juist zij zijn echter sterk afhankelijk van het geluid in hun omgeving. Kirsten van den Bosch, doctoraatsonderzoeker aan de Rijksuniversiteit van Groningen, werkt aan een project waarin een ‘interventie georiënteerde assessment procedure’ wordt ontwikkeld en toegepast, waarin zowel relevante individuele kenmerken in het verwerken van geluid , als de akoestische kwaliteit van de omgeving worden vastgesteld. Met deze informatie kan een meer optimale afstemming tussen individuele kenmerken en de auditieve omgeving worden bewerkstelligd.
Aanpassing van (spel)materiaal voor personen met ernstige meervoudige beperkingen
Katrien Vanopdenbosch illustreert in deze workshop de aanpassing van materiaal (vb. speelgoed, mp3, computer) voor gebruik met een schakelaar door kinderen en volwassenen met ernstige meervoudige beperkingen. Wat zijn de mogelijkheden en hoe kan je eventueel zelf aan de slag? Ze maakt dit concreet aan de hand van allerhande (beeld)materiaal.
Opbouwen van een vertrouwensrelatie met personen met ernstige meervoudige beperkingen
Voor kinderen en volwassenen met ernstige meervoudige beperkingen is een vertrouwensrelatie met begeleiders een voorwaarde om tot ontwikkeling te komen. Maar hoe doe je dat, hoe smeed je een vertrouwensband met de persoon? Paula Sterkenburg van de Vrije Universiteit Amsterdam en tevens werkzaam bij Bartiméus (NL) deed onderzoek naar gehechtheid bij kinderen met een ernstig meervoudige beperking, en schreef ook een werkboek voor begeleiders over dit thema.
De SEO-R: toepassing bij personen met een diep verstandelijke beperking
Vanuit het SEN werd de SEN-SEO-doos uitgewerkt, als eindproduct van een groots project rond emotionele ontwikkeling bij personen met verstandelijke beperkingen. Ingrid Vuylsteke, verbonden aan BuBaO Zonnehart en betrokken bij dit project, stelt de SEN-SEO-doos voor, met bijzondere aandacht voor de ontwikkelde “Experimentele Schaal voor Emotionele Ontwikkeling bij mensen met een verstandelijke beperking” (SEO-R). Ze licht de theoretische achtergrond bij dit instrument toe en maakt de vertaling naar het gebruik ervan bij personen met een diep verstandelijke beperking.
Evaluatie van subjectief welbevinden
Kinderen en volwassenen met ernstige meervoudige beperkingen kennen een verhoogd risico op een negatieve gemoedstoestand. Het is daarom uiterst belangrijk aandacht te hebben voor een systematische evaluatie van, wat men noemt, hun “subjectief welbevinden”. Het meten van subjectief welbevinden is bij deze doelgroep weliswaar niet gemakkelijk. Pieter Vos, postdoctoraal onderzoeker aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven, stelt u enkele onderbouwde methoden voor die hierbij gebruikt kunnen worden.
Interacties tussen kinderen en jongeren met ernstige meervoudige beperkingen
Zowel in het wetenschappelijk onderzoek als in de praktijk is er heel wat aandacht voor interacties tussen personen met ernstige meervoudige beperkingen en hun begeleiders. Echter, personen met ernstige meervoudige beperkingen brengen ook veel tijd door met andere personen met ernstige meervoudige beperkingen, in de klas of leefgroep. Dit maakt het interessant om te na te gaan hoe zij onderlinge interacties aangaan, wat deze onderlinge interacties beïnvloedt en of de onderlinge interacties kunnen worden bevorderd door het aanpassen van de activiteit en het gedrag van de begeleider. Sara Nijs, doctoraatsmedewerker aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven, stelt haar onderzoek rond deze thematiek voor.
Kijk naar wat we zeggen
"Kijk naar wat we zeggen" is een methodiek voor het verduidelijken van ondersteuningsvragen van mensen met ernstige meervoudige beperkingen. In de methodiek werken privé-betrokken en professionals nauw samen. Met behulp van multidisciplinaire video-analyse wordt betekenis verleend aan het gedrag van de persoon. Op basis van deze betekenis kunnen uitspraken worden gedaan over de gewenste ondersteuning van de betreffende persoon. Alledaagse, vaak impliciete kennis wordt bewust gemaakt en kan daardoor gerichter worden ingezet.
Adrienne van den Berg en Hans Pekelharing, ontwikkelaars van deze methodiek, laten u kennis maken en ervaring opdoen met de methodiek.
De Groninger Zorgbarometer: tevredenheidsonderzoek bij ouders met een kind met EMB in een voorziening
Jorien Luijkx, doctoraatsmedewerker aan de Rijksuniversiteit Groningen, doet onderzoek naar de tevredenheid van ouders van een kind met ernstige meervoudige beperkingen wonend in een residentiële voorziening. De vragenlijst die hierbij gebruikt wordt, is de Groninger Zorgbarometer. In deze workshop introduceert zij u deze vragenlijst en vertelt ze over de belangrijkste onderzoeksresultaten.
RONDE 3 (14u45-16u): keuze tussen 9 workshops
Reflectie-instrument slikproblemen
Slikstoornissen vormen een veel voorkomend probleem bij personen met ernstige meervoudige beperkingen. Het reflectie-instrument slikproblemen, ontwikkeld vanuit de SEN-werkgroep slikproblemen voor diverse doelgroepen, kan in dit kader zeer relevant zijn. Het instrument wil een praktijkgerichte bijdrage leveren aan een optimale behandeling van en omgaan met slikstoornissen. Het helpt u de aanpak van slikproblemen in uw organisatie en in uw dagdagelijkse praktijk zo goed mogelijk in beeld te brengen en de dialoog over slikproblemen te stimuleren. Greet Gelin, lid van de betrokken werkgroep en verbonden aan UZ Leuven, stelt u het instrument voor.
Werken met klankschalen bij personen met ernstige meervoudige beperkingen
Pia Lootens heeft ruime ervaring in het werken met klankschalen, draai- en slagstokken, relaxatie-muziek… bij personen met ernstige meervoudige beperkingen. In deze workshop laat ze u zelf ervaren wat de mogelijkheden en meerwaarde van deze elementen zijn in de ondersteuning van deze doelgroep. Tijdens de workshop biedt Pia Lootens voor geïnteresseerden vrijblijvend klankschalen, draai- en slagstokken, en haar eigen relaxatieCD (met o.a. klankschalen en andere rustgevende instrumenten) te koop aan.
Snoezelvieringen
Vanuit DVC De Triangel werkt men reeds jaren snoezelvieringen uit voor personen met ernstige meervoudige beperkingen. Thematisch werken, aandacht voor rituelen, zingeving, liturgie… en dit alles toegankelijk gemaakt via zintuiglijke elementen, staan hierbij centraal. Filiep Vandenberghe, verbonden aan het DVC, laat u proeven van deze vieringen en illustreert de rijke mogelijkheden ervan.
Bewogen bewegen: bewegingsactiviteiten voor personen met ernstige meervoudige beperkingen
De Dienst Sport en Beweging van DVC Heilig Hart in Deinze publiceerde in 2011 het praktijkboek “Bewogen bewegen” als resultaat van jarenlange praktijkervaring rond bewegingsactiviteiten voor personen met ernstige beperkingen. In dit boek vind je een brede waaier aan gebruiksklare activiteiten-fiches, geïllustreerd met talrijke kleurrijke foto’s. In de workshop stellen ze groepsactiviteiten voor om mensen tot beweging aan te zetten en bespreken ze hoe men tot “verantwoord” bewegen komt. De deelnemers van deze workshop kunnen het praktijkboek “Bewogen bewegen” aankopen voor de prijs van 25 Euro.
Ik ben Marijn: ervaringen van een mama van een kind met ernstige meervoudige beperkingen
Dineke van der Meer vertelt u in deze workshop over haar ervaringen als mama van Marijn, haar dochter met ernstige meervoudige beperkingen, die ook werden neergepend in het boek “Ik ben Marijn”. Haar verhaal is een verhaal van mogelijkheden en uitdagingen, maar ook van onzekerheid, verdriet en verlies.
Samen kunnen we meer … over de meerwaarde van persoonlijke toekomstplanning en het vormen van een netwerkgroep rond een persoon met een zware ondersteuningsnood
Persoonlijke toekomstplanning (PTP) vindt reeds lang haar weg binnen de sector van personen met beperkingen. Persoonlijke toekomstplannen maken samen met personen met ernstige meervoudige beperkingen en hun omgeving stelt bijkomende uitdagingen, maar vormen een des te grote meerwaarde. Geertrui Vandelanotte, verbonden aan Plan Vzw, vertelt over hun ervaringen met PTP bij kinderen en volwassenen met ernstige meervoudige beperkingen.
Villa Clementina: een inclusief kinderdagverblijf
Villa Clementina is een recent opgestart inclusief kinderdagverblijf voor kinderen met en zonder beperkingen. Ook kinderen met ernstige meervoudige beperkingen maken er deel uit van de groep. Mieke De Strooper, verbonden aan Villa Clementina en COS Leuven, stelt u de werking van Villa Clementina voor. Ze illustreert het inclusief werken, alsook het onderwijsvoorbereidend traject dat wordt aangeboden aan (onder meer) de kinderen met ernstige meervoudige beperkingen en hoe onderwijs en welzijn hierbij de handen in elkaar geslagen hebben.
Communicatiepaspoorten voor personen met ernstige meervoudige beperkingen
Communicatiepaspoorten werden reeds voor uiteenlopende doelgroepen uitgewerkt en ook Multiplus trachtte de voorbije jaren de ontwikkeling van communicatiepaspoorten voor personen met EMB te stimuleren en te ondersteunen.
In het communicatiepaspoort willen we voor de persoon met ernstige meervoudige beperkingen weergeven hoe hij/zij communiceert, wat hij/zij niet zomaar ‘gezegd’ krijgt (wie ben ik? wat vind ik leuk en wat niet? belangrijke personen in mijn netwerk, aandachtspunten bij voedingsbegeleiding, ...) enz. Via het paspoort hopen we zo de mensen die de persoon niet goed kennen toch handvaten te kunnen aanreiken om hem/haar op een zo adequaat mogelijke manier te benaderen.
Stephy Colla, wetenschappelijk medewerker verbonden aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven, werkte mee aan het communicatiepaspoortproject. Zij stelt u het concept en mogelijke uitwerkingen ervan voor.
Magenta-project: Time-management workshops voor ouders van een zorgenkind
Noor Seghers, wetenschappelijk medewerker aan de Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek van de KU Leuven met ruime ervaring op vlak van vorming en management en zelf moeder van een zorgenkind, vormt samen met Prof. Dr. Bea Maes de drijvende kracht achter het Magenta-project. In het kader van dit project wordt in 2012 en 2013 een aanbod uitgewerkt voor ouders van kinderen tussen 0 en 14 jaar met een handicap of chronische ziekte. Er wordt met name een raamwerk aangeboden om een goed persoonlijk evenwicht te vinden tussen zorgen, werken in het gezin en buitenshuis en ‘leven’. Ook samenwerking met professionelen en inschakeling van familie, vrienden en vrijwilligers komen aan bod.
In deze workshop stelt Noor Seghers u enkele inhouden uit het project voor, ter kennismaking.