Schoolteams aanzetten tot reflectie bij het christelijke opvoedingsproject van hun eigen school, om dat project in een gediversifieerde schoolcontext optimale kansen te geven.

Binnen schoolteams het gesprek bevorderen over het model van de ‘katholieke school in dialoog’, waarin zowel een duidelijke ‘eigenheid’ als een brede ‘openheid’ worden nagestreefd.

• Het beleidsvoerend vermogen van scholen versterken door het reflecteren op hun eigen (christelijke) identiteit en de concrete beleving. Het helder formuleren van de christelijk geïnspireerde identiteit van de school met een intern en een extern doel. Intern moet deze heldere en gedragen formulering tot een grotere betrokkenheid van het personeel bij de school leiden (positieve identificatie).
  Extern moet de formulering bijdragen tot het profiel van de school (positie bepalen van de school binnen het lokale onderwijslandschap). 
• Een open en echt gesprek ingang doen vinden op school. De kwaliteit van het gesprek is een graadmeter van de kwaliteit van de organisatie. Communicatie en overleg binnen het team optimaliseren om zo de kwaliteit van samenleven en de sociale samenhang te verstevigen.
• Met het team op zoek gaan naar de aanwezige bronnen en realisaties op het vlak de identiteit.
• Een geïnspireerde interne doorlichting ondergaan. Het proces moet de kans bieden om te ervaren hoe inspiratie intrinsiek verbonden is met de kwaliteit van onderwijs en opvoeding.
• De begrippen ‘recontextualisering’ en ‘identiteitsvierkant’ dagen uit
  om te reflecteren over de identiteit en de eigenheid van een katholieke school anno 2013/2014.
• Een vruchtbare spanning oproepen tussen algemeen menselijke waarden die het team zelf aanreikt en de evangelische waarden als fundamentele bron.
• Met het schoolteam nadenken over de geïntegreerde aanpak en de haalbaarheid van het schooleigen opvoedingsproject binnen de schoolwerkplanning.
• Het team bij dit alles ondersteunen en begeleiden. 

Alle onderwijsverstrekkers SO

Een eigen opvoedingsproject

Elke katholieke school heeft een eigen opvoedingsproject. Naarmate een
school er in slaagt deze visie uit de algemene formuleringen te halen zal ze ook doelgerichter zijn. De mogelijkheden om deze visie te verankeren binnen het dagelijks schoolgebeuren zal ook veel realistischer worden.

Een gezamenlijke doelgerichtheid

De genese van een schooleigen opvoedingsproject is erg divers. Soms heeft een enkeling zich als auteur aangeboden. Soms was het een selecte groep die het mandaat kreeg van het schoolbestuur. Soms werd de visietekst pas op het einde van het ontwikkelingsproces aan het schoolteam overhandigd, waardoor de betrokkenheid van het team minder groot kan zijn. Nochtans is het belangrijk dat de schoolvisie een gezamenlijke doelgerichtheid in het schoolteam bevordert. Hierbij is essentieel dat het schoolteam zich het schooleigen opvoedingsproject eigen kan maken.

Een geïnspireerd project

De eigenheid van een katholieke school ligt in haar christelijke inspiratie. In haar gezamenlijke doelgerichtheid mag een schoolteam deze eigen en specifieke inspiratie niet uit de weg gaan. Dit betekent dat het schoolteam uitgedaagd wordt na te denken over de katholieke identiteit. Vervolgens dient het team na te gaan of het geïnspireerde opvoedingsproject van de school voldoende realiteitswaarde heeft en in de concrete schoolwerkplanning is geïntegreerd.

We kiezen voor een procesgerichte en ontwikkelingsgerichte aanpak.

Binnen de school wordt een kernteam gevormd om dit traject op te starten. D.m.v. een intakegesprek met dit kernteam wordt de beginsituatie en de eigenheid van de school in kaart gebracht: publiek,schoolcultuur, teamsterkte omgeving, kennismaken met het schooleigen opvoedingsproject… De specifieke vraag van de school wordt scherp gesteld.

Via een aantal sessies wordt een ‘projectdefinitie’ (schooleigen opdrachtverklaring) uitgewerkt. Nadat kennis werd genomen van de VSKO-documenten en de huidige schooleigen visie, wordt een identiteitsanalyse gemaakt van de school als:

- Leer- en leefgemeenschap.

In een eerste stap wordt een antwoord gezocht op de vraag: ‘Welke school willen wij zijn?’ Het logo of de naam van de school kunnen als inspiratiebron worden aangewend om op zoek te gaan naar het oorspronkelijk en inspirerend gedachtegoed. Ook de hedendaagse context waarin de school zich bevindt, wordt voor ogen gehouden.
Er wordt ook nagegaan hoe het antwoord op de vraag ‘welke school willen wij zijn’ kan doorklinken in het dagelijks bezig zijn met leerlingen, collega’s, ouders, beleid, en in andere domeinen op school?

- Waarden- en normengemeenschap.

In deze stap wordt gezocht naar de waarden en normen die de schoolcultuur en het pedagogisch project inspireren. Het is bedoeling om met het schoolteam na te denken over de waarden(hiërarchie) van het schooleigen pedagogisch project. Waarden zijn voor een katholieke school noodzakelijk maar niet voldoende. Trouwens, scholen uit andere netten bieden eveneens waardevol onderwijs aan, ze kunnen dezelfde waarden vooropstellen. De vraag is niet zozeer: waarin verschillen we van de ander?, dan wel: waarin bestaat onze eigenheid?Deze eigenheid heeft te maken met het christelijk geïnspireerd zijn van deze waarden en normen.

- Spirituele gemeenschap.

In deze stap  geven we de aangereikte waarden een eigen ‘inkleuring’ door deze te linken aan en te duiden vanuit de verhalen uit de Joods-Christelijke traditie.

- Organisatorische gemeenschap.

We bekijken welke waarden en formuleringen uit het schooleigen herijkte opvoedingsproject  meer verankering vragen binnen de concrete schoolwerkplanning. Er volgt een  eerste zoektocht naar haalbare acties die dit proces kunnen ondersteunen.

Deze sessies kunnen plaatsvinden op meerdere pedagogische werkdagen of op personeelsvergaderingen of op andere momenten. Doelstelling is dat er een zo groot mogelijke betrokkenheid is, en/of terugkoppeling naar het volledige schoolteam. Vanuit de overtuiging dat de kwaliteit van het onderwijs in katholieke scholen er alle belang bij heeft dat mensen elkaar openhartig ontmoeten, en zo hun diepere bezieling op het spoor komen om constructief om te gaan met de spanningsvelden in hun functie, wil identiteitsbegeleiding van een katholieke secundaire school:

• de open communicatie over inspiratie bevorderen,
• het taboe op het levensbeschouwelijk gesprek lichten,
• werken aan een schoolcultuur van authentiek pluralisme,
• een authentiek christendom een hedendaagse stem geven. 

Dit initiatief wordt georganiseerd voor leden van het VSKO.

De modaliteiten voor deelname aan dit initiatief kunt u nalezen op www.nascholing.be onder de rubriek ‘info’ of rechtstreeks via deze link.