Pastoraal op school. Meer dan ooit is het een uitdaging. Een hele groep is de band met de traditie verloren die vroeger die pastoraal vorm en richting gaf.
Dat geeft al levensbeschouwelijke diversiteit. Bovendien neemt het aantal anders- en niet-gelovigen in de school toe.
En daarbinnen zijn er nog talloze schakeringen en nuances: levensbeschouwelijke verschillen.
Voeg daar tenslotte aan toe dat een school vooral uit kinderen en jongeren bestaat die zelf op zoek zijn naar een eigen identiteit en zingeving.
Hoe gaan we daar mee om? Met welke bril kijken we ernaar?
De werkgroep PALED (Pastoraal en Levensbeschouwelijke Diversiteit) is – na een grondige terreinverkenning – op zoek gegaan naar de vragen die dat oproept en naar aanzetten tot antwoorden.
Dat heeft geleid tot een publicatie die we u op 14 mei willen voorstellen.
De studienamiddag ziet er zo uit:
13.15 Onthaal met koffie
13.45 Mieke Van Hecke: waarom deze brochure er moest komen
14.00 Peter Keersmaekers: voorstelling van de brochure
14.45 6 werkwinkels (1ste ronde)
15.30 Pauze
15.45 6 werkwinkels (2de ronde)
16.30 Bezinning en afsluiting
Aansluitend receptie
Uit de onderstaande lijst mag u een keuze maken voor ronde 1 en een voor ronde 2.
Ronde 1
- Ontmoeting met moslims op school - verdiepend (Angélique Hoogstoel & Stef Van den Branden).
Openheid voor de levensbeschouwelijk andere is een voorwaarde voor dialoog.
Het vak r.-k. godsdienst als bouwsteen en toetssteen voor multiculturele en interlevensbeschouwelijke dialoog.
Een èchte ontmoeting met de ander als rijkdom binnen het vak r.-k. godsdienst en als labo voor het werkelijk samen-leven. Mogelijkheden, kansen en knelpunten.
Wat zijn in de praktijk de grenzen van die openheid?
Wanneer doorkruisen elementen van culturele eigenheid die van de levensbeschouwelijke identiteit?
Wat is nodig voor een goede pastoraal in een diverse context?
Ervaringsverslag en uitwisseling.
- Interreligieus bidden en interlevensbeschouwelijke stilte- of bezinningsmomenten (Marc Colpaert & Paul Van Bets).
In Mechelen is een groep van christenen (van verschillende denominaties) en moslims al een tijd bezig te zoeken naar een vorm van gezamenlijk gebed.
In deze werkwinkel wordt verslag gedaan van het proces, van de overwegingen en moeilijkheden, maar ook van de deugd en de hoop die het gegeven heeft.
In de interactie die hierop volgt is er plaats om te zoeken of en hoe dergelijke initiatieven in een school zouden kunnen opgestart worden.
- Valkuilen, knipperlichten, … in de interlevensbeschouwelijke ontmoeting: (muziek, verjaardagen, ethische opvattingen, heiligen/beelden, enz. ) (NN. & Peter Keersmaekers).
Waar kan je allemaal op botsen in de levensbeschouwelijke mengkroes van de huidige schoolcontext?
Hoe ga je daar mee om?
Er zijn weetjes, maar er is ook een houding die oplossingen doet ontstaan.
Over beide willen we in deze werkwinkel uitwisselen aan de hand van concrete voorbeelden en een theoretisch model.
- De andersgelovige leerkracht en de katholieke school (identiteitsdriehoek) (Jan Blancke & Khadija Najjar).
We starten deze werkwinkel met een theoretische duiding van de begrippen 'dialoogschool' en 'identiteitsdriehoek'.
Daarna toetsen we deze begrippen af aan de concrete getuigenis van Khadija Najjar die al jaren als moslima tewerkgesteld is in het katholiek onderwijs.
Ze biedt ons een realistische kijk op de kansen maar ook de problemen die dit voor haar meegebracht heeft. Uiteraard gaan we daarna graag hierover met u in gesprek.
- Institutionele identiteit in context van diversiteit: band met dialoogschool (Marc van Kerkhoven & Jo Van Schoors).
In deze werkwinkel wordt kort het concept van de ‘dialoogschool’ verhelderd. Tegelijk inzetten op ‘eigenheid’ (= identiteit) en op ‘openheid’ (= IN diversiteit) is ook de basisgedachte van PaLeD.
Aan de hand van enkele concrete pastorale acties, gaan we op zoek naar wat de keuze voor de dialoogschool kan betekenen.
Vanuit welk schooltype wordt hier gewerkt/gedacht?
Hoe kan dit eventueel anders aangepakt worden i.f.v. van groeien naar een dialoogschool?
- Het aanbod van KMS en ander materiaal om mee aan de slag te gaan (Johan Vrints & Luk Waterschoot).
Leerkrachten zijn dikwijls vragende partijen hoe ze meer te weten kunnen komen over de feesten van hun (diverse) leerlingen.
Dat kan gaan over de concrete data van feesten tot welke rituelen of familieceremonies er op die dagen gebeuren.
Ook de ouders van de leerlingen kunnen door het feesten van hun ‘hoogdag’ gemakkelijk bij het schoolproject betrokken te worden.
Daarnaast is de klascontext zelf een ideale plaats om de speciale dag één keer van leerling x en een andere keer van leerling y in de verf te zetten.
Er bestaat daar materiaal en ook een benadering voor.
In deze workshop bekijken we en bediscussiëren dit materiaal en andere mogelijkheden.
Hierin zitten kansen voor een interlevensbeschouwelijk/interreligieus aanbod binnen het godsdienstonderwijs, maar bovendien kunnen ze thema's aanreiken binnen de pastoraal op school.
Ronde 2
- Pastoraal op school: een visie in 3D – kansen (Ludwig Lybeert & Bart Walgraeve).
Het VSKO heeft voor het secundair onderwijs een visie- en groeimap uitgewerkt rond de pastoraal op school.
Voor het basisonderwijs werkt het VSKO op dit ogenblik aan een verzameling steekkaarten die mensen kunnen helpen om de blik op pastoraal te verruimen.
Scholen kunnen nu, in het secundair onderwijs, intekenen op een nascholing ‘Pastoraal in 3D’ als ze willen werk maken van het ontwikkelen van een visie op pastoraal op hun eigen school.
In deze werkwinkel wordt eerst geschetst binnen welke context de pastoraal op school vandaag op school werkt en vervolgens gaan de deelnemers in dialoog over de kansen die de pastoraal biedt in relatie tot een gegeven diversiteit.
- Hoe werken we een pastoraal aanbod uit met de visie en de werkwijze van de publicatie in het (Bu)BaO (Els Van Schelvergem, Christa Damen & Ludo Guelinckx).
In deze werkwinkel willen we vanuit de visietekst kijken naar kansen om een kwaliteitsvol aanbod van pastoraal op de basisschool en levensbeschouwelijke diversiteit uit te werken.
We onderbouwen dit a.d.h.v. concrete voorbeelden en willen de aanwezigen prikkelen om de vertaling te maken naar de eigen (school)context.
- Hoe werken we een pastoraal aanbod uit met de visie en de werkwijze van de publicatie in het SO (Keltoum Ouchchen & Hilde Velle).
Twee leerkrachten, allebei lid van de werkgroep PaLeD, vertellen over hun pastorale ervaringen in de eerste graad van het SO.
Hun verhalen gaan over in een gedachtewisseling over aspecten van pastoraal op school in de concrete context van waaruit ze spreken.
We brainstormen over nieuwe mogelijkheden, nieuwe wegen.
- Hoe werken we een pastoraal aanbod uit met de visie en de werkwijze van de publicatie in het HO (Naïma Lafrarchi & Suzanne Spillebeen). (GAAT NIET DOOR)
In deze interactieve werkwinkel willen we jullie op gedachten brengen en van gedachten laten wisselen.
Vertrekkende vanuit de brochure en van jullie ervaring maken we samen een vertaaloefening naar hoe pastoraal op een (hoge) school vorm kan krijgen.
- Het aanbod van KMS en ander materiaal om mee aan de slag te gaan (Johan Vrints & Luk Waterschoot).
Leerkrachten zijn dikwijls vragende partijen hoe ze meer te weten kunnen komen over de feesten van hun (diverse) leerlingen.
Dat kan gaan over de concrete data van feesten tot welke rituelen of familieceremonies er op die dagen gebeuren.
Ook de ouders van de leerlingen kunnen door het feesten van hun ‘hoogdag’ gemakkelijk bij het schoolproject betrokken te worden.
Daarnaast is de klascontext zelf een ideale plaats om de speciale dag één keer van leerling x en een andere keer van leerling y in de verf te zetten.
Er bestaat daar materiaal en ook een benadering voor.
In deze workshop bekijken en bediscussiëren we dit materiaal en andere mogelijkheden, zowel wat betreft de kansen van die materialen voor een interlevensbeschouwelijk/interreligieus aanbod binnen het godsdienstonderwijs, als over de thema's die ze kunnen aanreiken binnen de pastoraal op school.