Aanmelden




Laden…

Even geduld...

BETPCSO0DLP250276 Dag van het geschiedenisonderwijs

In navolging van de Dag van het geschiedenisonderwijs in 2025 gaan we ook in 2026 aan de slag met historisch bewustzijn.

In de voormiddag staan er twee plenumreferaten geprogrammeerd die interessant zijn voor leraren van het eerste tot het zesde jaar van het secundair onderwijs. In de namiddag worden er meerdere workshops aangeboden, waarbij voor alle graden iets te vinden is. Tussendoor kan u terecht op onze leermiddelenbeurs.

Doelstellingen:
  • Je maakt kennis met recente inzichten uit historisch onderzoek en vakdidactiek geschiedenis.
  • Je netwerkt met collega’s geschiedenis uit andere scholen.
Doelgroep:

Leraren geschiedenis

Aanbieder: Katholiek Onderwijs Vlaanderen
Inhoud:

8.30u  -  Onthaal + netwerkmoment

9.00u  -  Woordje door de pedagogische begeleiders geschiedenis

9.15u - 10.30u  -  Plenumreferaat 1: Meer dan ‘vergeten’ of ‘sterke’ vrouwen: gender en agency in het geschiedenisonderwijs (prof. Dr. Kaat Wils)

Gender en agency: twee begrippen die in de academische geschiedschrijving niet meer weg te denken zijn, maar eigenlijk zelden worden verduidelijkt. Deze lezing biedt een korte theoretische toelichting bij beide begrippen en verkent hoe ze kunnen worden ingezet om historische narratieven kritisch te herdenken. Gendergeschiedenis is niet louter een kwestie van aandacht hebben voor ‘vergeten vrouwen’ of het toevoegen van vrouwelijke pioniers. Mannelijkheid en vrouwelijkheid zijn culturele categorieën die de verleden werkelijkheid telkens opnieuw vormgaven. Agency is het vermogen van individuen om te handelen binnen sociale en structurele beperkingen. Ook vrouwen hadden agency in het verleden, maar hoe vermijden we overcompensatie in het benadrukken van vrouwelijke autonomie? Aan de hand van voorbeelden uit de cultuurgeschiedenis van lichaam, gezondheid en wetenschap in de moderne tijd – van de seksualisering van Marie-Antoinette tot de opkomst van bodybuilding en de complexe dynamiek van seksuele en huishoudelijke arbeid in een koloniale context – bespreek ik hoe gender en agency perspectieven bieden op macht, ongelijkheid en individuele handelingsruimte in de geschiedenis.

10.30u - 11.00u  -  Koffiepauze

11.00u - 12.30u  -  Plenumreferaat 2: Een korte geschiedenis van het klimaat: de laatste 800 000 jaar (Pieter Boussemaere)

Klimaatverandering is van alle tijden. Dat is zeker. Maar wat maakt de huidige dan anders? Deze lezing gaat na wat kunnen we leren uit het (verre) verleden dat relevant is voor vandaag. Was het de afgelopen duizenden jaren ooit veel warmer/kouder? En welke invloed had dit op de zeespiegel en onze voorouders? En hoe moeten we het ontstaan van de mens en de menselijke beschaving hierin kaderen? En wat met die zogenaamde ‘kleine ijstijd’ of ‘warmere middeleeuwen’?

Op deze en andere vragen mag u tijdens deze lezing een antwoord verwachten. We gaan daarbij vele (honderd)duizenden, en heel even zelfs tot vele miljoenen, jaren terug in de tijd. Dus, fasten your seatbelts!

12.30u - 13.30u  -  Middagpauze met lunch + leermiddelenbeurs + netwerkmoment

13.30u - 14.45u  -  Workshops deel 1

14.45u - 15.00u  -  Koffiepauze

15.00u - 16.15u  -  Workshops deel 2

Workshops: Workshops Reeks 1 op lesplaats DPCM
Aanbod workshops deel 1
donderdag 26 februari 2026 van 13:30 tot 14:45
Beeldvorming over de oudheid in recente films en strips
Spreker: dr. Herbert Verreth

De laatste jaren verschijnen er massa's strips over de oudheid, en kunnen we ook af en toe genieten van een nieuwe oudheidfilm in de bioscoop of op DVD. Vele leerkrachten zijn echter niet altijd op de hoogte van dit nieuwe materiaal, dat (hopelijk) ook in de smaak kan vallen van hun leerlingen. Ik geef een kort overzicht van de nieuwe titels die uit zijn gekomen en besteed wat meer aandacht aan de pareltjes die er tussen zitten. In vele van deze strips en films zitten echter ook elementen die de historische toetsteen niet doorstaan. Een aantal van deze problemen gaan we meer in detail analyseren.

Historisch bewustzijn kwaliteitsvol evalueren
Spreker: Jan Van Schaftingen

Met de theoretische inzichten en nog meer ook met de praktische wenken van deze sessie kan je zelf aan de slag om in je evaluatie meer nadruk te leggen op historisch bewustzijn. De haalbare en evenwichtige integratie van inhoudelijke en procedurele kennis staan daarbij voorop. Na een korte theoretische introductie rond de finaliteit van evaluatie in het geschiedenisonderwijs, gaan we praktisch aan de slag om bij die evaluatie de wenselijke omslag te maken van knowing history naar doing history. We besteden aandacht aan de kwaliteitskenmerken waaraan de evaluatie van historisch bewustzijn moet voldoen en aan de uitdagingen en valkuilen die daaraan verbonden zijn. Aan de hand van concrete casussen achterhalen we samen hoe die aandacht voor historisch bewustzijn doorheen een jaar en doorheen een graad gaandeweg kunnen toenemen en hoe gerichte feedforward en heldere feedback die geleidelijke omslag kunnen bevorderen. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar nuttige tools om in het onderwijsvak geschiedenis kwaliteitsvolle evaluatie uit te werken en op te stellen. De focus ligt in deze sessie op de tweede graad, maar ook leraren uit de derde graad zijn welkom.

Wat doet dit ding hier? Een meerstemmig gesprek voeren met leerlingen over de herkomst en toekomst van koloniaal erfgoed
Spreker: dr. Brent Geerts

De afgelopen jaren is het dekolonisatiedebat niet meer weg te denken uit het geschiedenisonderwijs en uit de bredere historische cultuur. In deze sessie worden handvaten aangereikt om een specifiek onderdeel van dat debat, met name het restitutiedebat, in de klas bespreekbaar te maken met leerlingen.

Actief met bronnen aan de slag
Spreker: Koen Henskens

Het aanleren van historische vaardigheden, waaronder het bestuderen en analyseren van historische bronnen en teksten staat centraal in geschiedenisonderwijs. Maar leerlingen lezen steeds minder waardoor het steeds lastiger wordt leerlingen voor teksten te motiveren. Hoe kan je met activerende didactiek leerlingen helpen en motiveren om teksten en bronnen te lezen?

Aanbod workshops deel 2
donderdag 26 februari 2026 van 15:00 tot 16:15
Geschiedenisdagen in de eerste graad: leren door beleven
Spreker: Mart Goos & Nikki Duym

Deze sessie/vorming speelt in op de behoefte aan creatieve en actieve werkvormen die geschiedenis tot leven brengen voor leerlingen (in de eerste graad). De sessie biedt concrete handvatten, voorbeelden en methodieken die deelnemers direct kunnen inzetten in hun klas of projecten, en laat zien hoe je geschiedenis op een motiverende manier kan laten beleven en onderzoeken. Deze sessie verkent hoe de geschiedenisdagen in de eerste graad van de Sint-Martinusscholen leerlingen actief en creatief laten kennismaken met geschiedenis. De activiteiten sluiten aan bij het vakleerplan en het gemeenschappelijk funderend leerplan, en laten zien hoe deze dagen binnen een schoolverband kunnen worden voorbereid, gedragen en na evaluatie jaar na jaar verder verfijnd. Valkuilen en succesfactoren worden besproken om inzicht te geven in het uitbouwen van deze activiteit tot een vaste waarde in het pedagogisch project. Feedback van leerlingen en leerkrachten dient als inspiratiebron en ondersteunt het continu verbeteren van de geschiedenisbeleving. De sessie biedt praktische handvatten en inspirerende voorbeelden, en nodigt deelnemers uit om te ontdekken hoe geschiedenis kan groeien van leerstof naar beleefstof, met concrete ideeën die direct toepasbaar zijn in de klas of projecten.

Historisch bewustzijn kwaliteitsvol evalueren
Spreker: Jan Van Schaftingen

Met de theoretische inzichten en nog meer ook met de praktische wenken van deze sessie kan je zelf aan de slag om in je evaluatie meer nadruk te leggen op historisch bewustzijn. De haalbare en evenwichtige integratie van inhoudelijke en procedurele kennis staan daarbij voorop. Na een korte theoretische introductie rond de finaliteit van evaluatie in het geschiedenisonderwijs, gaan we praktisch aan de slag om bij die evaluatie de wenselijke omslag te maken van knowing history naar doing history. We besteden aandacht aan de kwaliteitskenmerken waaraan de evaluatie van historisch bewustzijn moet voldoen en aan de uitdagingen en valkuilen die daaraan verbonden zijn. Aan de hand van concrete casussen achterhalen we samen hoe die aandacht voor historisch bewustzijn doorheen een jaar en doorheen een graad gaandeweg kunnen toenemen en hoe gerichte feedforward en heldere feedback die geleidelijke omslag kunnen bevorderen. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar nuttige tools om in het onderwijsvak geschiedenis kwaliteitsvolle evaluatie uit te werken en op te stellen. De focus ligt in deze sessie op de eerste graad.

De stad spreekt: geschiedenis ontdekken met Actionbound
Spreker: Sylvie Van Kets

Tijdens deze sessie ga je zelf op ontdekking in de stad met de app Actionbound en leer je hoe je van een wandeling een echt leeravontuur maakt. Je leert hoe je met Actionbound een actieve, digitale en speelse wandeling creëert, die leerlingen enthousiast maakt om hun omgeving met andere ogen te bekijken. Je maakt kennis met de app door hem zelf te gebruiken in de Mechelse binnenstad. Je krijgt hierdoor een goed beeld van de mogelijkhedne van de app en ziet hoe de leerlignen zichzelf door de stad kunnen gidsen. Daarna gaan we zelf aan de slag met het maken van een eigen Bound.

De Chinese Muur of muren?
Spreker: prof. Dr. Ann Heirman

De Chinese muur (muren) spreekt tot de verbeelding, zowel in Azië als in het Westen. Maar wat is die muur en hoe leeft hij verder in de percepties van vandaag?

Het keizerrijk China werd ten tijde van de Qin- en Han-dynastieën (3de eeuw v. Chr. - 2de eeuw n. Chr.) vaak bedreigd door invallen en rooftochten van steppevolkeren. De keizerlijke administratie zocht naar antwoorden en die waren veelvoudig. Toch spring ééntje eruit, en dat is de zogenaamde Chinese of Lange Muur (of muren?) . Dit leefde ook voort in de verbeelding van Chinese gezaghebbers in latere dynastieën. In de Ming dynastie (14de-17de eeuw) zette men opnieuw volop in op die optie. Het bracht het bouwwerk voort dat we vandaag nog kennen. Dit bleef in de moderne tijd ook niet onopgemerkt in het Westen en talrijke verhalen doken op over die fameuze muur. De  geschiedenis van muur blijft zich aldus heruitvinden.

Bijkomende info:

Je kan als schoolentiteit van een groepskorting genieten indien meerdere collega's van eenzelfde school (niet scholengemeenschap) inschrijven en aanwezig zijn.

  • Kom je met 1-3 deelnemers, dan betaalt elke deelnemer 130,00 euro, lunch inbegrepen.
  • Kom je met 4-10 deelnemers, dan ontvangt de school een factuur van 310,00 euro, exclusief lunch.
  • Kom je met meer dan 10 deelnemers dan ontvangt de school een factuur van 460,00 euro, exclusief lunch.

Het kortingsbedrag wordt verrekend op de eindfactuur die per mail wordt verzonden en niet bij de inschrijving.

Vragen daarover? Academie@katholiekonderwijs.vlaanderen

Sessies: 2 sessie(s)
Voorwaarde:
Voor dit initiatief kan je tot 7 dagen op voorhand in- en uitschrijven.
Bijdrage: 130,00 Euro
Lesgever: Rottiers Vanessa
De Rose Nadia
Steenackers Emmy
Contact: Katholiek Onderwijs Vlaanderen
info nascholingsprojecten: +32 2 507 07 80 - nascholing@katholiekonderwijs.vlaanderen
Plaats en Data:
DPCM
Frederik de Merodestraat 18
2800 Mechelen (Kaart)
  • Reeks 1:
    • donderdag 26 februari 2026 van 08:30 tot 16:30
Wachtlijst - Volzet? Schrijf je hier in!
(Kaart)
  • Reeks 2:
    Datum en Sessies nog niet gekend.
Ben je zeker da je

Geef aub. de datum van uitdiensttreding mee.