In deze sessie reflecteert Jan De Volder over zijn persoonlijke ervaringen in de Gemeenschap van Sant'Egidio. Die is bekend voor haar engagement inzake interreligieuze en interlevensbeschouwelijke dialoog "in de geest van Assisi". Dat engagement vertaalt zich ook in diplomatieke inspanningen bij het voorkomen en oplossen van gewapende conflicten. Vanuit zijn persoonlijke betrokkenheid zal Jan De Volder getuigen over het belang van dialogische vaardigheden.

Vanuit mijn professionele ervaring in jongerenpastoraal,  het vormingswerk voor mensen met een beperking bij Pasform vzw en vanuit de strijd tegen armoede die we met Welzijnszorg voeren, combineer ik in deze sessie ervaringsberichten met kennis en inzichten. Welke grondstroom kan je als organisatie aanbieden van waaruit engagement ‘zin geeft’. Welke competenties zijn belangrijk? Met welke basishouding kan je in het leven staan om engagementen vol te houden? Welke permanente vorming, opleiding en coaching geef je aan beroepskrachten en vrijwilligers? De sessie is doorweven met kleine reflectiemomenten voor de deelnemers, zowel naar hun persoonlijk engagement als naar de onderwijscontext.

Zelfzorg, persoonlijke groei en autonomie: het zijn woorden die we vaak in de mond nemen, maar waarvan we de eigenlijke betekenis soms zijn vergeten. Ze worden vaak geassocieerd met de maakbaarheidsgedachte - ‘‘ik’ moet hét maken in dit leven’- en verwijzen hierdoor enkel naar de verlangens van het individu. Meer dan ooit lijken we ons vandaag als helden te moeten profileren die met hun prestaties tot de verbeelding spreken. In deze sessie gaan we in op twee domeinen, sport en onderwijs, waar men steeds langer de nadruk legt op prestaties. Vanuit een filosofisch perspectief stellen we die prestatiegerichtheid in vraag en zoeken we naar een alternatieve benadering en taal waar verbondenheid centraal staat.

Het is correct dat leerlingen zonder wettig verblijf recht hebben op onderwijs. Dit onderwijsproces vraagt echter veel inspanningen van alle partijen. Niet alleen de taalachterstand is een grote drempel. Ook voor het juist inschatten van talenten en competenties hebben we gedreven onderwijsmensen nodig die hiernaar op zoek willen gaan, doorheen de specifieke kwetsuren van deze kinderen en hun gezinnen. Door te luisteren naar hun levensverhalen krijgen we zicht op de noden van deze jonge mensen op weg naar volwassenheid in een diverse samenleving. In dit leer- en groeiproces  zal voldoende aandacht nodig zijn voor sociale en emotionele vaardigheden. Laat hen geloven in zichzelf, in de ander en in een humane toekomst. Dan is ons onderwijs geslaagd!

Mensen die nadenken over het gelukkig zijn (of worden) stellen zich pertinente vragen zoals: Heeft gelukkig zijn (of worden) te maken met erfelijkheid of eerder met milieuomstandigheden of toevalsfactoren? Welk soort leven willen we leiden om gelukkig te zijn of te worden? Hoe verhoudt de ethiek of de leer van het goede leven zich tot een gelukkig en zinvol bestaan? Ben je verantwoordelijk voor je eigen geluk of ongeluk? In deze lezing worden verschillende mogelijke antwoorden onderzocht die doorheen de geschiedenis op deze vragen werden gegeven. De vragen uit het publiek proberen we te beantwoorden in het besef dat het verlangen om gelukkig te zijn (of te worden) de mensheid bijeen houdt. Dat veronderstelt ook te-vrede-n zijn met de gemaakte levenskeuzes.

Polarisatie hoort erbij, in onze maatschappij, in onze straat, in onze school. Waarom leren we onze jongeren niet om ermee om te gaan, eerder dan het te willen uitroeien? Van mijn persoonlijke identiteit naar wij-zij denken en van wij-zij denken naar toxische polarisatie is maar twee stappen. Hoe kan ik zelf leren om daarmee om te gaan en hoe kan ik leerlingen leren om daarmee om te gaan? Moeten we altijd voor de consensus gaan als we het over moeilijke onderwerpen hebben, of mogen we het oneens blijven op voorwaarde dat we naar elkaar geluisterd hebben? Waarom gaat het zo dikwijls fout in onze lessen als we naar die consensus streven? Welk kader kan ons helpen om over moeilijke onderwerpen met elkaar in gesprek te gaan? Waarom is het zo belangrijk dat we dat in vredestijd leren? Polarisatie omarmen is werken aan verbinding door naar elkaar te leren luisteren. 

Sociale en emotionele vaardigheden zijn van onschatbare waarde voor succesvol ondernemend handelen, omdat het studenten hen in staat stelt om zichzelf en anderen beter te begrijpen, effectiever te communiceren, relaties op te bouwen en te onderhouden, en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden in een steeds dynamischere en veeleisender wordende omgeving. Tijdens de lezing wordt dieper ingegaan op de rol van socio-emotioneel leren bij het aanzwengelen van ondernemende mindset en gedrag bij studenten hoger onderwijs. Er wordt stilgestaan bij de wetenschappelijke onderbouw van deze stellingen alsook de praktische vertaalslag naar de dagelijkse praktijk.