Niets is geweldiger dan de mens. Geen enkele andere diersoort is intelligent genoeg om een ruimtetuig te bouwen dat onze planeet kan verlaten en heeft tegelijk de kracht om zijn eigen leefwereld domweg te vernietigen. Toch zijn we biologisch gezien simpelweg mensapen. Hoe zijn we geworden wie we zijn? Welke belangrijke stappen gaven onze hersenen de ruimte om zich verder te ontwikkelen? En waarom floreerden onze voorouders, terwijl andere mensensoorten uitstierven? In deze lezing gaat evolutiebioloog Dominique Adriaens op zoek naar de vergeten geschiedenis van de eerste mensen, vanaf het moment dat we afsplitsten van de bonobo's en chimpansees tot de moderne mens. Hij zoekt de verhalen achter de fossielen en toont aan dat het menselijk lichaam zich laat lezen als een evolutionair boek, dat even complex is als spannend.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad
Type werkwinkel: inspiratie

Met behulp van (biodegradeerbare) polymeren kunnen micro- en zelfs nanovezels worden gemaakt door technieken zoals electrospinning of melt electrowriting. Deze vezels hebben het voordeel van een groot contactoppervlak, een nabootsing van de extracellulaire matrix en een goede ademende werking door de hoge porositeit. Dit biedt veel voordelen voor diverse biomedische toepassingen, zoals wondheling, peesherstel en als ondersteunende structuren in het lichaam. Bovendien kunnen ‘slimme’ nanopartikels aan deze systemen worden toegevoegd, waardoor geneesmiddelen op een gecontroleerde manier worden vrijgegeven, alleen wanneer dat nodig is.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: achtergrond

Op zoek naar inspiratie om het onderwerp ‘duurzame chemie’ in je lessen te integreren? We stellen eerst de Junior College-module ‘Plastics voor een duurzame samenleving’ voor, die leerlingen met interesse in een universitaire opleiding kennis laat maken met duurzaamheidskwesties rond plastics. Naast een korte inleiding tot de chemie van plastics, verkennen we hoe de chemie kan bijdragen aan een betere recyclage en duurzamere productie van plastics, zonder daarbij de rol van de consument en het beleid uit het oog te verliezen. Vervolgens geven we enkele ideeën voor andere duurzaamheidsvraagstukken die opgehangen kunnen worden aan tal van onderwerpen die verspreid in het chemiecurriculum van de derde graad aan bod komen.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Deze sessie maakt deel uit van een groter geheel (Energie(k) Onderwijs) waarin meerdere leermodules worden ontwikkeld rond energietransitie. We geven een algemeen beeld van de verschillende leermodules binnen Energie(k) Onderwijs. Daarna lichten we één module nader toe: «De energietransitie beter begrijpen». Deze leermodule vereist weinig voorkennis van de leerlingen en is een mogelijke invulling om het STEM-doel «De leerlingen illustreren de wisselwerking tussen wetenschappen, technologie, wiskunde en de maatschappij aan de hand van maatschappelijke uitdagingen» te verwezenlijken. De module omvat een inhoudelijk deel die de energietransitie uitlegt, waarna wordt ingegaan op een aantal mogelijke technieken om de energietransitie te verwezenlijken. De sessie eindigt met een spel waarin de leerlingen keuzes moeten maken voor een haalbare energiemix en deze argumenteren. Je verlaat de sessie met concreet lesmateriaal, begeleidend leerkrachtenmateriaal, een didactische werkvorm om dit STEM-doel te realiseren.

Vak: STEM fysica
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Wij nodigen je graag uit voor een inspirerende presentatie over onze school, Mater Dei in Brasschaat. Hier integreren we de STEM-doelstellingen in de vakken Natuurwetenschappen en Wetenschappen-Wiskunde in de 2de en 3de graad. Tijdens de presentatie laten we zien hoe onze leerlingen stap voor stap groeien in wetenschappelijk onderzoek. We geven je ook een kijkje in onze evaluatiemethode en demonstreren ons praktisch materiaal. Kom ontdekken hoe we onze leerlingen begeleiden naar een diepgaand begrip van wetenschap!

Vak: STEM
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Meet- en regeltechniek beheerst dynamische systemen door aan de hand van metingen een proces bij te sturen. Zonder meting is er sprake van sturing, met meting van regeling. Op voorhand wordt er een waarde bepaald waarmee de meting wordt vergeleken. Op basis daarvan kan er bijgestuurd worden om het gewenste resultaat te bereiken. Meet- en regeltechniek kom je tegen in vrijwel alle industriële processen en activiteiten. Verwarmingsinstallaties, beveiligingssystemen, toegangscontroles, ze maken allemaal gebruik van meet- en regeltechniek. Ook de automatisering van de productie en de verduurzaming van de industrie speelt meet-en regeltechniek een essentiële rol. In de sessie worden de principes uitgelegd aan de hand van concrete voorbeelden uit de industrie en praktische toepassingen in het dagelijkse leven.

Vak: fysica
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: achtergrond

Industrieel ingenieurs zijn van alle markten thuis, dus niet alleen in de elektronica, de bouwkunde, de machinebouw of de automatisering maar ook in de Life Sciences. Je vindt hen in tal van bio-gerelateerde sectoren zoals de voedingsindustrie en de farmaceutische industrie. In de opleiding wapenen we de toekomstige ingenieurs om future-proof te zijn voor de nieuwe trends in de Life Sciences. In de sessie wordt dieper ingegaan op de voedingsindustrie. Welke brede vakkennis heb je nodig om de nieuwe technologieën te begrijpen, te gebruiken en te ontwikkelen? We geven aanknopingspunten voor de lessen biologie en chemie.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: achtergrond

Schoolmicroscopen hebben vaak te lijden onder het gebruik door onervaren leerlingen. Veel leraren staan zelf in voor het basisonderhoud van deze toestellen. Praktische tips rond optimaal gebruik én basisonderhoud zijn daarom zeer welkom. KAGM biedt tijdens deze werkwinkel de gelegenheid om méér uit schoolmicroscopen te halen door goed gebruik incl. correct instellen van de optiek, basisonderhoud van de optiek, polarisatie, schuine belichting en microfotografie met de smartphone. Foto’s maken met een mobieltje kan als motivator werken en een meerwaarde zijn voor een laboverslag. Zowel tijdelijke als blijvende preparaten zijn voorhanden.

Er zijn microscopen ter beschikking, maar je mag ook je eigen schoolmicroscoop meebrengen.
Heb je daarnaast een microscoop met een probleem, dan kan er tijdens de middagpauze een diagnose (geen herstel) opgesteld worden. Voorzie het toestel wel van een label met naam van leraar en mobiel telefoonnummer.

Vak: biologie
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Leerlingen bestuderen het verschil tussen het wiskundige model en een reële situatie die niet voldoet aan de voorwaarden van een ideale populatie. Ze doen dit aan de hand van dit doe-experiment met legoblokken. Vertrekkend vanuit de chromosomale genetica, een korte statistisch verwerking en een overleg tussen twee groepen, komen ze tot het beter begrijpen van de moderne evolutietheorie.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Met behulp van (biodegradeerbare) polymeren kunnen micro- en zelfs nanovezels worden gemaakt door technieken zoals electrospinning of melt electrowriting. Deze vezels hebben het voordeel van een groot contactoppervlak, een nabootsing van de extracellulaire matrix en een goede ademende werking door de hoge porositeit. Dit biedt veel voordelen voor diverse biomedische toepassingen, zoals wondheling, peesherstel en als ondersteunende structuren in het lichaam. Bovendien kunnen ‘slimme’ nanopartikels aan deze systemen worden toegevoegd, waardoor geneesmiddelen op een gecontroleerde manier worden vrijgegeven, alleen wanneer dat nodig is.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: achtergrond

Het benutten van hernieuwbare bronnen voor de duurzame productie van diverse producten zoals biochemicaliën, biomaterialen en biobrandstoffen door micro-organismen en enzymen biedt veelbelovende kansen voor diverse industriële sectoren. Reststromen uit de agrovoedingsindustrie kunnen als duurzame nutriënten worden gebruikt voor de productie van bijvoorbeeld vitaminen, enzymen en ethanol. Deze werkwinkel zal duurzame (circulaire) methoden van bio-ethanolproductie diepgaand belichten.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie/achtergrond

In deze werkwinkel wordt de statica van een systeem aan de hand van krachtmomenten behandeld. Dit gebeurt door opstellen van een momentenbalans met schets en het berekenen van het resulterend krachtmoment. Voorbeelden uit de praktijk komen hierbij aan bod. Het gaat over een inhoudelijk werkwinkel met demoproeven voor leerkrachten die deze achtergronden missen, met aandacht voor de integratie van de STEM-doelen in de aangeboden leerstof.

Vak: fysica
Doelgroep: 2de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Wij nodigen je graag uit voor een inspirerende presentatie over onze school, Mater Dei in Brasschaat. Hier integreren we de STEM-doelstellingen in de vakken Natuurwetenschappen en Wetenschappen-Wiskunde in de 2de en 3de graad. Tijdens de presentatie laten we zien hoe onze leerlingen stap voor stap groeien in wetenschappelijk onderzoek. We geven je ook een kijkje in onze evaluatiemethode en demonstreren ons praktisch materiaal. Kom ontdekken hoe we onze leerlingen begeleiden naar een diepgaand begrip van wetenschap!

Vak: STEM
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Industrieel ingenieurs zijn van alle markten thuis, dus niet alleen in de elektronica, de bouwkunde, de machinebouw of de automatisering maar ook in de Life Sciences. Je vindt hen in tal van bio-gerelateerde sectoren zoals de voedingsindustrie en de farmaceutische industrie. In de opleiding wapenen we de toekomstige ingenieurs om future-proof te zijn voor de nieuwe trends in de Life Sciences. In de sessie wordt dieper ingegaan op de voedingsindustrie. Welke brede vakkennis heb je nodig om de nieuwe technologieën te begrijpen, te gebruiken en te ontwikkelen? We geven aanknopingspunten voor de lessen biologie en chemie.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: achtergrond

Artificiële intelligentie is al enkele jaren aan een opmars bezig. Slimme algoritmes beïnvloeden steeds meer aspecten van ons leven. Het is dus geen ver-van-ons-bed-show meer, maar komt nu zelfs het klaslokaal binnen. In deze werkwinkel krijg je een inleiding in de technologie en hoe je deze, via een uitgewerkt en mdoulair lesproject, kan inzetten in de klas. We focussen in deze werkwinkel op beeldherkenning, afbeeldingsclassificatie en AI-gestuurde detectie. We slaan in dit lesmateriaal ook de brug naar programmeerbare tools zoals Arduino en Micro:bit. Ideaal om theorie aan praktijk te koppelen!

Breng je eigen laptop mee a.u.b.!

Vak: STEM-informatica
Doelgroep: 2de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Schoolmicroscopen hebben vaak te lijden onder het gebruik door onervaren leerlingen. Veel leraren staan zelf in voor het basisonderhoud van deze toestellen. Praktische tips rond optimaal gebruik én basisonderhoud zijn daarom zeer welkom. KAGM biedt tijdens deze werkwinkel de gelegenheid om méér uit schoolmicroscopen te halen door goed gebruik incl. correct instellen van de optiek, basisonderhoud van de optiek, polarisatie, schuine belichting en microfotografie met de smartphone. Foto’s maken met een mobieltje kan als motivator werken en een meerwaarde zijn voor een laboverslag. Zowel tijdelijke als blijvende preparaten zijn voorhanden.

Er zijn microscopen ter beschikking, maar je mag ook je eigen schoolmicroscoop meebrengen.
Heb je daarnaast een microscoop met een probleem, dan kan er tijdens de middagpauze een diagnose (geen herstel) opgesteld worden. Voorzie het toestel wel van een label met naam van leraar en mobiel telefoonnummer.

Vak: biologie
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Leerlingen bestuderen het verschil tussen het wiskundige model en een reële situatie die niet voldoet aan de voorwaarden van een ideale populatie. Ze doen dit aan de hand van dit doe-experiment met legoblokken. Vertrekkend vanuit de chromosomale genetica, een korte statistisch verwerking en een overleg tussen twee groepen, komen ze tot het beter begrijpen van de moderne evolutietheorie.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Onze voeding bestaat hoofdzakelijk uit water, eiwitten, koolhydraten en vetten. Deze biomoleculen vervullen elk belangrijke nutritionele functies. Maar daarnaast hebben ze ook techno-functionele eigenschappen die (onder meer) bepalend zijn voor de structuur van diverse voedingsproducten. De stevigheid van snoepjes, kaas en charcuterie, de viscositeit van bechamelsaus, de stabiliteit van mayonaise: ze zijn allemaal te danken aan biomoleculen. In deze werkwinkel bespreken we de onderliggende mechanismen die hier toe bijdragen.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Onderzoek toonde aan dat veel leerkrachten met de handen in het haar zitten om de LPD in het nieuwe leerplan m.b.t. nanotechnologie concreet, interessant en uitnodigend in te vullen. Wij bieden je hapklaar lesmateriaal aan, samen met een mogelijk practicum. Eerst gaan we heel even in op wat de voorkennis is bij de leerlingen op basis van een onderzoek, om erna aan te tonen hoe je het aangereikte lesmateriaal efficiënt kan implementeren in de lessen chemie. Er wordt voldoende materiaal ter beschikking gesteld zodat je als leerkracht zelf kan kiezen op welke manier je ermee aan de slag gaat. 

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Het benutten van hernieuwbare bronnen voor de duurzame productie van diverse producten zoals biochemicaliën, biomaterialen en biobrandstoffen door micro-organismen en enzymen biedt veelbelovende kansen voor diverse industriële sectoren. Reststromen uit de agrovoedingsindustrie kunnen als duurzame nutriënten worden gebruikt voor de productie van bijvoorbeeld vitaminen, enzymen en ethanol. Deze werkwinkel zal duurzame (circulaire) methoden van bio-ethanolproductie diepgaand belichten.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie/achtergrond

Hoe besteed je voldoende aandacht aan veiligheid en milieu in de (praktijk)lessen chemie? We staan even stil bij de COS-brochure, lichten de databank gevaarlijke stoffen (dBGS) toe en gaan uitgebreider in op het maken van risicoanalyses voor de stoffen die we gebruiken, de proeven die we uitvoeren en het lokaal waarin we werken.

Vak: chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

In deze werkwinkel leer je de inzichten van de kwantummechanica en haar toepassingen in de klas brengen aan de hand van de analogie met klassieke (geluids-)golven. We vertrekken van fenomenen die niet te begrijpen zijn in de klassieke fysica zoals emissielijnen van elementen. We zetten didactische middelen in om de analogie te begrijpen tussen staande golven op een snaar en discrete eigenfrequenties van het elektron in de Broglie’s atoommodel. We maken Heisenberg’s onbepaaldheidsrelatie tastbaar aan de hand van analogieën. We zullen ook de constante van Planck meten aan de hand van LED’s.

Vak: fysica/chemie
Doelgroep: 3de graad D
Type werkwinkel: inspiratie

Artificiële intelligentie is al enkele jaren aan een opmars bezig. Slimme algoritmes beïnvloeden steeds meer aspecten van ons leven. Het is dus geen ver-van-ons-bed-show meer, maar komt nu zelfs het klaslokaal binnen. In deze werkwinkel krijg je een inleiding in de technologie en hoe je deze, via een uitgewerkt en mdoulair lesproject, kan inzetten in de klas. We focussen in deze werkwinkel op beeldherkenning, afbeeldingsclassificatie en AI-gestuurde detectie. We slaan in dit lesmateriaal ook de brug naar programmeerbare tools zoals Arduino en Micro:bit. Ideaal om theorie aan praktijk te koppelen!

Breng je eigen laptop mee a.u.b.!

Vak: STEM-informatica
Doelgroep: 2de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Tijdens deze werkwinkel kijken we hoe in de lessen wetenschappen problemen kunnen aanpakken en oplossen. Het vertrekpunt is het STEM-doel ‘Leerlingen ontwikkelen een oplossing voor een probleem door meerdere STEM-disciplines geïntegreerd toe te passen’. Er wordt niet uitgegaan van grotere (vakoverschrijdende) projecten binnen complementaire uren, maar vooral vanuit de wetenschapsvakken zelf. Hoe kunnen we in die speelruimte leerlingen oplossingen laten ontwikkelen voor gegeven problemen? De deelnemers doorlopen enkele concrete activiteiten om te ervaren wat dit doel kan betekenen in deze context. Door reflectie wordt een aantal belangrijke principes toegelicht. Leerkrachten die verdere opvolging wensen tijdens het begeleiden en uitwerken van STEM-activiteiten in hun wetenschapslessen kunnen optioneel verder opgevolgd worden door de coaches van iSTEM.

Vak: STEM
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Onze voeding bestaat hoofdzakelijk uit water, eiwitten, koolhydraten en vetten. Deze biomoleculen vervullen elk belangrijke nutritionele functies. Maar daarnaast hebben ze ook techno-functionele eigenschappen die (onder meer) bepalend zijn voor de structuur van diverse voedingsproducten. De stevigheid van snoepjes, kaas en charcuterie, de viscositeit van bechamelsaus, de stabiliteit van mayonaise: ze zijn allemaal te danken aan biomoleculen. In deze werkwinkel bespreken we de onderliggende mechanismen die hier toe bijdragen.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Onderzoek toonde aan dat veel leerkrachten met de handen in het haar zitten om de LPD in het nieuwe leerplan m.b.t. nanotechnologie concreet, interessant en uitnodigend in te vullen. Wij bieden je hapklaar lesmateriaal aan, samen met een mogelijk practicum. Eerst gaan we heel even in op wat de voorkennis is bij de leerlingen op basis van een onderzoek, om erna aan te tonen hoe je het aangereikte lesmateriaal efficiënt kan implementeren in de lessen chemie. Er wordt voldoende materiaal ter beschikking gesteld zodat je als leerkracht zelf kan kiezen op welke manier je ermee aan de slag gaat. 

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Op zoek naar inspiratie om het onderwerp ‘duurzame chemie’ in je lessen te integreren? We stellen eerst de Junior College-module ‘Plastics voor een duurzame samenleving’ voor, die leerlingen met interesse in een universitaire opleiding kennis laat maken met duurzaamheidskwesties rond plastics. Naast een korte inleiding tot de chemie van plastics, verkennen we hoe de chemie kan bijdragen aan een betere recyclage en duurzamere productie van plastics, zonder daarbij de rol van de consument en het beleid uit het oog te verliezen. Vervolgens geven we enkele ideeën voor andere duurzaamheidsvraagstukken die opgehangen kunnen worden aan tal van onderwerpen die verspreid in het chemiecurriculum van de derde graad aan bod komen.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Hoe besteed je voldoende aandacht aan veiligheid en milieu in de (praktijk)lessen chemie? We staan even stil bij de COS-brochure, lichten de databank gevaarlijke stoffen (dBGS) toe en gaan uitgebreider in op het maken van risicoanalyses voor de stoffen die we gebruiken, de proeven die we uitvoeren en het lokaal waarin we werken.

Vak: chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

In deze werkwinkel leer je de inzichten van de kwantummechanica en haar toepassingen in de klas brengen aan de hand van de analogie met klassieke (geluids-)golven. We vertrekken van fenomenen die niet te begrijpen zijn in de klassieke fysica zoals emissielijnen van elementen. We zetten didactische middelen in om de analogie te begrijpen tussen staande golven op een snaar en discrete eigenfrequenties van het elektron in de Broglie’s atoommodel. We maken Heisenberg’s onbepaaldheidsrelatie tastbaar aan de hand van analogieën. We zullen ook de constante van Planck meten aan de hand van LED’s.

Vak: fysica/chemie
Doelgroep: 3de graad D
Type werkwinkel: inspiratie

Deze sessie maakt deel uit van een groter geheel (Energie(k) Onderwijs) waarin meerdere leermodules worden ontwikkeld rond energietransitie. We geven een algemeen beeld van de verschillende leermodules binnen Energie(k) Onderwijs. Daarna lichten we één module nader toe: «De energietransitie beter begrijpen». Deze leermodule vereist weinig voorkennis van de leerlingen en is een mogelijke invulling om het STEM-doel «De leerlingen illustreren de wisselwerking tussen wetenschappen, technologie, wiskunde en de maatschappij aan de hand van maatschappelijke uitdagingen» te verwezenlijken. De module omvat een inhoudelijk deel die de energietransitie uitlegt, waarna wordt ingegaan op een aantal mogelijke technieken om de energietransitie te verwezenlijken. De sessie eindigt met een spel waarin de leerlingen keuzes moeten maken voor een haalbare energiemix en deze argumenteren. Je verlaat de sessie met concreet lesmateriaal, begeleidend leerkrachtenmateriaal, een didactische werkvorm om dit STEM-doel te realiseren.

Vak: STEM fysica
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Tijdens deze werkwinkel kijken we hoe in de lessen wetenschappen problemen kunnen aanpakken en oplossen. Het vertrekpunt is het STEM-doel ‘Leerlingen ontwikkelen een oplossing voor een probleem door meerdere STEM-disciplines geïntegreerd toe te passen’. Er wordt niet uitgegaan van grotere (vakoverschrijdende) projecten binnen complementaire uren, maar vooral vanuit de wetenschapsvakken zelf. Hoe kunnen we in die speelruimte leerlingen oplossingen laten ontwikkelen voor gegeven problemen? De deelnemers doorlopen enkele concrete activiteiten om te ervaren wat dit doel kan betekenen in deze context. Door reflectie wordt een aantal belangrijke principes toegelicht. Leerkrachten die verdere opvolging wensen tijdens het begeleiden en uitwerken van STEM-activiteiten in hun wetenschapslessen kunnen optioneel verder opgevolgd worden door de coaches van iSTEM.

Vak: STEM
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

In Leuven alleen al lopen meer dan 250 leerlingen school met een IQ van 140 en meer. Zij leren 2 tot 3 keer sneller dan de gemiddelde scholier. Hoe stil je hun leerhonger? Of -anders gesteld- hoe kom je tegemoet aan hun noden en wensen? En vooral: hoe zorgen we ervoor dat zij gemotiveerd blijven en hun talent maximaal kunnen ontwikkelen? Tijdens de sessie wordt dieper in gegaan op o.m. de detectie van hoogbegaafden en hun noden, leren in een hogere versnelling, aangepast leermateriaal, de wetgeving en de gevolgen van ‘onderleren’. De resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek worden vertaald naar de klaspraktijk.

Doelgroep: 2de en 3de graad D
Type werkwinkel: inspiratie/achtergrond 

Niets is geweldiger dan de mens. Geen enkele andere diersoort is intelligent genoeg om een ruimtetuig te bouwen dat onze planeet kan verlaten en heeft tegelijk de kracht om zijn eigen leefwereld domweg te vernietigen. Toch zijn we biologisch gezien simpelweg mensapen. Hoe zijn we geworden wie we zijn? Welke belangrijke stappen gaven onze hersenen de ruimte om zich verder te ontwikkelen? En waarom floreerden onze voorouders, terwijl andere mensensoorten uitstierven? In deze lezing gaat evolutiebioloog Dominique Adriaens op zoek naar de vergeten geschiedenis van de eerste mensen, vanaf het moment dat we afsplitsten van de bonobo's en chimpansees tot de moderne mens. Hij zoekt de verhalen achter de fossielen en toont aan dat het menselijk lichaam zich laat lezen als een evolutionair boek, dat even complex is als spannend.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad
Type werkwinkel: inspiratie

Dat ons klimaat verandert, weten we ondertussen allemaal. Overstromingen in 2021, hittegolven in 2022. Als we de effecten op de oceaan bekijken, denken we vooral aan de zeespiegelstijging, maar er zijn nog meer directe en indirecte gevolgen. Oceaanverzuring, veranderende oceaanstromingen, soortenverschuiving, een dalend zuurstofgasgehalte... Aan de hand van zes deelmodules kom je hier alles over te weten.

Vak: biologie
Doelgroep: 2de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Op zoek naar inspiratie om het onderwerp ‘duurzame chemie’ in je lessen te integreren? We stellen eerst de Junior College-module ‘Plastics voor een duurzame samenleving’ voor, die leerlingen met interesse in een universitaire opleiding kennis laat maken met duurzaamheidskwesties rond plastics. Naast een korte inleiding tot de chemie van plastics, verkennen we hoe de chemie kan bijdragen aan een betere recyclage en duurzamere productie van plastics, zonder daarbij de rol van de consument en het beleid uit het oog te verliezen. Vervolgens geven we enkele ideeën voor andere duurzaamheidsvraagstukken die opgehangen kunnen worden aan tal van onderwerpen die verspreid in het chemiecurriculum van de derde graad aan bod komen.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Wil je met je leerlingen een kerncentrale bezoeken of wil je met je eigen ogen zien hoe atomen reageren of wil je de onderwaterwereld ontdekken? Dankzij XR technologie kan dat allemaal. Ook voor jouw wetenschapsles kan het gebruik maken van immersieve technologieën een echte meerwaarde betekenen. Denk bijvoorbeeld hoe leerstof over onzichtbare zaken heel abstract kan zijn voor leerlingen of hoe je ruimtes kan betreden die niet toegankelijk zijn. Via (gedeeltelijke) immersie kan je dit visualiseren of beleven.  Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden en het XR-gamma wordt steeds groter. Tijdens deze sessie kom je in aanraking met verschillende vormen van XR en immersie. Je leert hoe deze technologie kan ingezet worden bij leerlingen, waar er kansen zijn om deze technologie binnen te brengen in jouw klaspraktijk en welke valkuilen er uit onderzoek naar boven komen. We sluiten af met een beleving zodat de deelnemers ook de immersie kunnen ervaren en enkele mogelijkheden kunnen verkennen.  Je leert verschillende XR technologieën kennen en beleven. Je leert de toestellen bedienen en wat noodzakelijk is voor een geslaagde beleving met je leerlingen.  Deze sessie wordt gegeven door specialisten XR van de hogeschool VIVES. Pieter Schutijser is nnderwijstechnologen, EdTech-adopters, digi-freaks en XR-contact voor VIVES. Stéphanie Vanneste en Joke Lippens zijn onderzoekers educational technology. Tevens zijn zij ook onderzoeker aan de XR Academy. 

Vak: STEM-informatica
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Tijdens deze werkwinkel kijken we hoe in de lessen wetenschappen problemen kunnen aanpakken en oplossen. Het vertrekpunt is het STEM-doel ‘Leerlingen ontwikkelen een oplossing voor een probleem door meerdere STEM-disciplines geïntegreerd toe te passen’. Er wordt niet uitgegaan van grotere (vakoverschrijdende) projecten binnen complementaire uren, maar vooral vanuit de wetenschapsvakken zelf. Hoe kunnen we in die speelruimte leerlingen oplossingen laten ontwikkelen voor gegeven problemen? De deelnemers doorlopen enkele concrete activiteiten om te ervaren wat dit doel kan betekenen in deze context. Door reflectie wordt een aantal belangrijke principes toegelicht. Leerkrachten die verdere opvolging wensen tijdens het begeleiden en uitwerken van STEM-activiteiten in hun wetenschapslessen kunnen optioneel verder opgevolgd worden door de coaches van iSTEM.

Vak: STEM
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Plantenweefselteelt (ook in vitro cultuur van planten) is een techniek waarbij planten in steriele proefbuizen geteeld worden op een artificieel medium. Commercieel wordt het gebruikt om bepaalde planten zoals orchideeën (Phalaenopsis), Helleborus of Rhododendrons te vermeerderen.

Maar het wordt ook in heel veel biotechnologische toepassingen als tussenstap gebruikt om nieuwe plantenvariëteiten te ontwikkelen. Dit aan de hand van chromosoomverdubbelingen, embryo rescue, protoplastfusies of genetische modificatie van planten.

In deze sessie wordt een overzicht gegeven van potentiële toepassingen van de plantenweefselteelt, alsook een demonstratie van hoe planten in vitro vermeerderd worden. Leerkrachten kunnen zelf aan de slag om medium te maken, zoete aardappel in vitro te vermeerderen en erwten uit bonen te halen. Tips worden gegeven hoe ze dit in de eigen lessen kunnen toepassen.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige voormiddag, kies ook deel 2 om hieraan te kunnen deelnemen.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Ben jij dol op sport en wil je zelf de perfecte sportreep creëren en besparen op de dure repen uit de winkel? Doe dan mee met onze unieke werkwinkel. 

Waarom deze werkwinkel?

Er zijn heel wat sportrepen op de markt, maar hoe vind je nu precies de juiste? En waarom zou je zoveel geld uitgeven als je zelf iets veel beters kunt maken? In deze werkwinkel leer je alles wat je moet weten om je eigen sportreep te ontwikkelen en te produceren, specifiek voor duursport.

Wat ga je leren en doen?

• Evaluatie van bestaande repen: we beginnen met een kritische blik op de sportrepen die momenteel op de markt zijn. Wat zit erin en voldoen ze aan de eisen voor ‘duursport’?
• Nutritionele waarde: leer aan welke nutritionele waarden een goede duursportreep moet voldoen. Wat hebben spieren nodig om optimaal te presteren en herstellen?
• Recept ontwikkelen: met de kennis van verschillende grondstoffen gaan we aan de slag en testen we een recept. Hoe zorg je voor de perfecte balans tussen energie, smaak en voedingswaarde?
• Sportreep maken: we trekken de keuken in om een unieke sportreep te maken en natuurlijk te proeven.
• Kwaliteitscontrole: Meet en analyseer de textuur, kleur en andere kwaliteitskenmerken van jouw creatie. Hoe zorg je ervoor dat de reep niet alleen lekker, maar ook visueel aantrekkelijk is?
• Kostprijs berekenen: Leer hoe je de kostprijs van je zelfgemaakte sportreep berekent en ontdek hoe je kunt besparen op de dure opties in de winkel.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige voormiddag, kies ook deel 2 om hieraan te kunnen deelnemen.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Hygiënisch produceren is een must in de voedingsindustrie ! We demonstreren verschillende manieren om dit te controleren...

• Contactagarplaatjes
• ATP biolumeniscentie
• Luchtbemonstering
• Aw-waarde en IR vochtbepaling
• ...

Deze inhoud sluit aan bij de nieuwe leerplannen. Sommige testen zijn met weinig labomateriaal implementeerbaar in de lespraktijk. Daarnaast krijg je ook heel wat toepassingen die je kan gebruiken in je theoretische lessen.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Niets is geweldiger dan de mens. Geen enkele andere diersoort is intelligent genoeg om een ruimtetuig te bouwen dat onze planeet kan verlaten en heeft tegelijk de kracht om zijn eigen leefwereld domweg te vernietigen. Toch zijn we biologisch gezien simpelweg mensapen. Hoe zijn we geworden wie we zijn? Welke belangrijke stappen gaven onze hersenen de ruimte om zich verder te ontwikkelen? En waarom floreerden onze voorouders, terwijl andere mensensoorten uitstierven? In deze lezing gaat evolutiebioloog Dominique Adriaens op zoek naar de vergeten geschiedenis van de eerste mensen, vanaf het moment dat we afsplitsten van de bonobo's en chimpansees tot de moderne mens. Hij zoekt de verhalen achter de fossielen en toont aan dat het menselijk lichaam zich laat lezen als een evolutionair boek, dat even complex is als spannend.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad
Type werkwinkel: inspiratie

Het benutten van hernieuwbare bronnen voor de duurzame productie van diverse producten zoals biochemicaliën, biomaterialen en biobrandstoffen door micro-organismen en enzymen biedt veelbelovende kansen voor diverse industriële sectoren. Reststromen uit de agrovoedingsindustrie kunnen als duurzame nutriënten worden gebruikt voor de productie van bijvoorbeeld vitaminen, enzymen en ethanol. Deze werkwinkel zal duurzame (circulaire) methoden van bio-ethanolproductie diepgaand belichten.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie/achtergrond

Op zoek naar inspiratie om het onderwerp ‘duurzame chemie’ in je lessen te integreren? We stellen eerst de Junior College-module ‘Plastics voor een duurzame samenleving’ voor, die leerlingen met interesse in een universitaire opleiding kennis laat maken met duurzaamheidskwesties rond plastics. Naast een korte inleiding tot de chemie van plastics, verkennen we hoe de chemie kan bijdragen aan een betere recyclage en duurzamere productie van plastics, zonder daarbij de rol van de consument en het beleid uit het oog te verliezen. Vervolgens geven we enkele ideeën voor andere duurzaamheidsvraagstukken die opgehangen kunnen worden aan tal van onderwerpen die verspreid in het chemiecurriculum van de derde graad aan bod komen.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

In deze werkwinkel wordt de statica van een systeem aan de hand van krachtmomenten behandeld. Dit gebeurt door opstellen van een momentenbalans met schets en het berekenen van het resulterend krachtmoment. Voorbeelden uit de praktijk komen hierbij aan bod. Het gaat over een inhoudelijk werkwinkel met demoproeven voor leerkrachten die deze achtergronden missen, met aandacht voor de integratie van de STEM-doelen in de aangeboden leerstof.

Vak: fysica
Doelgroep: 2de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Artificiële intelligentie is al enkele jaren aan een opmars bezig. Slimme algoritmes beïnvloeden steeds meer aspecten van ons leven. Het is dus geen ver-van-ons-bed-show meer, maar komt nu zelfs het klaslokaal binnen. In deze werkwinkel krijg je een inleiding in de technologie en hoe je deze, via een uitgewerkt en mdoulair lesproject, kan inzetten in de klas. We focussen in deze werkwinkel op beeldherkenning, afbeeldingsclassificatie en AI-gestuurde detectie. We slaan in dit lesmateriaal ook de brug naar programmeerbare tools zoals Arduino en Micro:bit. Ideaal om theorie aan praktijk te koppelen!

Breng je eigen laptop mee a.u.b.!

Vak: STEM-informatica
Doelgroep: 2de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Tijdens deze werkwinkel kijken we hoe in de lessen wetenschappen problemen kunnen aanpakken en oplossen. Het vertrekpunt is het STEM-doel ‘Leerlingen ontwikkelen een oplossing voor een probleem door meerdere STEM-disciplines geïntegreerd toe te passen’. Er wordt niet uitgegaan van grotere (vakoverschrijdende) projecten binnen complementaire uren, maar vooral vanuit de wetenschapsvakken zelf. Hoe kunnen we in die speelruimte leerlingen oplossingen laten ontwikkelen voor gegeven problemen? De deelnemers doorlopen enkele concrete activiteiten om te ervaren wat dit doel kan betekenen in deze context. Door reflectie wordt een aantal belangrijke principes toegelicht. Leerkrachten die verdere opvolging wensen tijdens het begeleiden en uitwerken van STEM-activiteiten in hun wetenschapslessen kunnen optioneel verder opgevolgd worden door de coaches van iSTEM.

Vak: STEM
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Plantenweefselteelt (ook in vitro cultuur van planten) is een techniek waarbij planten in steriele proefbuizen geteeld worden op een artificieel medium. Commercieel wordt het gebruikt om bepaalde planten zoals orchideeën (Phalaenopsis), Helleborus of Rhododendrons te vermeerderen.

Maar het wordt ook in heel veel biotechnologische toepassingen als tussenstap gebruikt om nieuwe plantenvariëteiten te ontwikkelen. Dit aan de hand van chromosoomverdubbelingen, embryo rescue, protoplastfusies of genetische modificatie van planten.

In deze sessie wordt een overzicht gegeven van potentiële toepassingen van de plantenweefselteelt, alsook een demonstratie van hoe planten in vitro vermeerderd worden. Leerkrachten kunnen zelf aan de slag om medium te maken, zoete aardappel in vitro te vermeerderen en erwten uit bonen te halen. Tips worden gegeven hoe ze dit in de eigen lessen kunnen toepassen.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige voormiddag, kies ook deel 1 om hieraan te kunnen deelnemen.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Ben jij dol op sport en wil je zelf de perfecte sportreep creëren en besparen op de dure repen uit de winkel? Doe dan mee met onze unieke werkwinkel. 

Waarom deze werkwinkel?

Er zijn heel wat sportrepen op de markt, maar hoe vind je nu precies de juiste? En waarom zou je zoveel geld uitgeven als je zelf iets veel beters kunt maken? In deze werkwinkel leer je alles wat je moet weten om je eigen sportreep te ontwikkelen en te produceren, specifiek voor duursport.

Wat ga je leren en doen?

• Evaluatie van bestaande repen: we beginnen met een kritische blik op de sportrepen die momenteel op de markt zijn. Wat zit erin en voldoen ze aan de eisen voor ‘duursport’?
• Nutritionele waarde: leer aan welke nutritionele waarden een goede duursportreep moet voldoen. Wat hebben spieren nodig om optimaal te presteren en herstellen?
• Recept ontwikkelen: met de kennis van verschillende grondstoffen gaan we aan de slag en testen we een recept. Hoe zorg je voor de perfecte balans tussen energie, smaak en voedingswaarde?
• Sportreep maken: we trekken de keuken in om een unieke sportreep te maken en natuurlijk te proeven.
• Kwaliteitscontrole: Meet en analyseer de textuur, kleur en andere kwaliteitskenmerken van jouw creatie. Hoe zorg je ervoor dat de reep niet alleen lekker, maar ook visueel aantrekkelijk is?
• Kostprijs berekenen: Leer hoe je de kostprijs van je zelfgemaakte sportreep berekent en ontdek hoe je kunt besparen op de dure opties in de winkel.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige voormiddag, kies ook deel 1 om hieraan te kunnen deelnemen.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Hygiënisch produceren is een must in de voedingsindustrie ! We demonstreren verschillende manieren om dit te controleren...

• Contactagarplaatjes
• ATP biolumeniscentie
• Luchtbemonstering
• Aw-waarde en IR vochtbepaling
• ...

Deze inhoud sluit aan bij de nieuwe leerplannen. Sommige testen zijn met weinig labomateriaal implementeerbaar in de lespraktijk. Daarnaast krijg je ook heel wat toepassingen die je kan gebruiken in je theoretische lessen.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

In deze theoretische sessie wordt een overzicht geboden van de belangrijkste plantaardige eiwitbronnen. Hierbij wordt de vergelijking gemaakt met vlees vooral voor wat betreft voedingswaarde en organoleptische eigenschappen.

Deze sessie verschaft je meer informatie over ‘Eiwitshift’ en de kwaliteit van eiwitten.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: achtergrond

Onderzoek toonde aan dat veel leerkrachten met de handen in het haar zitten om de LPD in het nieuwe leerplan m.b.t. nanotechnologie concreet, interessant en uitnodigend in te vullen. Wij bieden je hapklaar lesmateriaal aan, samen met een mogelijk practicum. Eerst gaan we heel even in op wat de voorkennis is bij de leerlingen op basis van een onderzoek, om erna aan te tonen hoe je het aangereikte lesmateriaal efficiënt kan implementeren in de lessen chemie. Er wordt voldoende materiaal ter beschikking gesteld zodat je als leerkracht zelf kan kiezen op welke manier je ermee aan de slag gaat. 

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Het benutten van hernieuwbare bronnen voor de duurzame productie van diverse producten zoals biochemicaliën, biomaterialen en biobrandstoffen door micro-organismen en enzymen biedt veelbelovende kansen voor diverse industriële sectoren. Reststromen uit de agrovoedingsindustrie kunnen als duurzame nutriënten worden gebruikt voor de productie van bijvoorbeeld vitaminen, enzymen en ethanol. Deze werkwinkel zal duurzame (circulaire) methoden van bio-ethanolproductie diepgaand belichten.

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie/achtergrond

Hoe besteed je voldoende aandacht aan veiligheid en milieu in de (praktijk)lessen chemie? We staan even stil bij de COS-brochure, lichten de databank gevaarlijke stoffen (dBGS) toe en gaan uitgebreider in op het maken van risicoanalyses voor de stoffen die we gebruiken, de proeven die we uitvoeren en het lokaal waarin we werken.

Vak: chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Deze sessie maakt deel uit van een groter geheel (Energie(k) Onderwijs) waarin meerdere leermodules worden ontwikkeld rond energietransitie. We geven een algemeen beeld van de verschillende leermodules binnen Energie(k) Onderwijs. Daarna lichten we één module nader toe: «De energietransitie beter begrijpen». Deze leermodule vereist weinig voorkennis van de leerlingen en is een mogelijke invulling om het STEM-doel «De leerlingen illustreren de wisselwerking tussen wetenschappen, technologie, wiskunde en de maatschappij aan de hand van maatschappelijke uitdagingen» te verwezenlijken. De module omvat een inhoudelijk deel die de energietransitie uitlegt, waarna wordt ingegaan op een aantal mogelijke technieken om de energietransitie te verwezenlijken. De sessie eindigt met een spel waarin de leerlingen keuzes moeten maken voor een haalbare energiemix en deze argumenteren. Je verlaat de sessie met concreet lesmateriaal, begeleidend leerkrachtenmateriaal, een didactische werkvorm om dit STEM-doel te realiseren.

Vak: STEM fysica
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Op een avond roept boer Lucas zijn erfgenamen samen. Om te bepalen wie de meest geschikte opvolger wordt, geeft hij elke erfgenaam een stuk landbouwgrond en wat startkapitaal. Welke erfgenaam slaagt erin om de beste planning te maken? Wie maakt de juiste investeringen? En hoe zullen bepaalde natuurfenomenen de plannen van de erfgenaam in de war sturen?
Farm West is een strategisch bordspel waarbij de spelers kennismaken met een aantal nieuwe inzichten op het vlak van agro-ecologie en duurzaamheid. Het spel is gebaseerd op recent wetenschappelijk onderzoek. Daarom is Farm West niet alleen inzetbaar in de lessen natuurwetenschappen en aardrijkskunde, maar kan het eveneens een plaats krijgen op een projectdag of -week rond duurzaamheid.
Daarnaast werd er een lessenpakket rond agroforestry ontwikkeld. Dat modulaire pakket is vooral bedoeld voor leerkrachten die in hun lessen op een activerende manier met agroforestry aan de slag willen gaan.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige namiddag, kies ook deel 2 om hieraan te kunnen deelnemen.

Vak: STEM biologie/aardrijkskunde
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Tijdens deze sessie vertrekken we vanuit de basisprincipes en methoden voor de kweek van humane en dierlijke cellen. Deze techniek heeft enorm veel toepassingen op zowel onderzoeksmatig als farmaceutisch gebied. We bekijken hoe celkweek er praktisch aan toe gaat en welke componenten hiervoor nodig zijn. Na een basisuitleg en praktische demo in ons Vives Labo dompelen we jullie onder in fascinerende biomedische toepassingen. Denk maar aan onderzoek waarbij interacties tussen cellen en virussen blootgelegd worden aan de hand van fluorescente eiwitten, aan het aanmaken van vaccins in celcultuur, aan het aanpassen van lichaamseigen cellen voor gentherapie, aan toepassingen met stamcellen, …

Inhoud demo: bekijken van cellen in cultuur en courante handelingen aanleren, bekijken van cellen onder een inversie microscoop en een (epi)fluorescentie microscoop in een goed uitgeruste labo omgeving.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige namiddag, kies ook deel 2 om hieraan te kunnen deelnemen.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Enzymen spelen een grote rol in de productie van levensmiddelen; na theoretische duiding belichten we deze biomoleculen aan de hand van enkele korte labotesten ...

• Falling number (alfa-amylase test op bloem en aanverwanten)
• Blancheertest op diepvriesgroenten
• Lugoltest (zetmeel – reducerende suikers)
•  ...

Deze inhoud sluit aan bij de nieuwe leerplannen. Sommige testen zijn met weinig labomateriaal implementeerbaar in de lespraktijk. Daarnaast krijg je ook heel wat toepassingen die je kan gebruiken in je theoretische lessen.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie/praktijkinspiratie

In deze werkwinkel gaan we praktisch aan de slag en zullen we een plasmide binnen brengen in Escherichia coli bacteriën. Na de werkwinkel nemen de deelnemers een aantal materialen mee naar de klas (indien gewenst).

In een tweede luik zal er gedemonstreerd worden hoe micro-organismen (Agrobacterium tumefaciens) kunnen gebruikt worden om genoverdracht te realiseren naar planten om op die manier GGOs te maken. Dit deel is met demonstratie.

Tevens zal er kort aandacht worden geschonken aan bioveiligheid.

Dit experiment heeft als doel om leerkrachten meer ervaring bij te brengen m.b.t. kunstmatige genoverdracht bij organismen. Dit laatste maakt deel uit van de eindtermen (biologie/biotechnologie voor de 3de graad). Dit zal hen mogelijks toelaten om in dit in klasverband te onderwijzen.

Scholen met een laboratorium met beperkte infrastructuur en materialen kunnen dit experiment ook integreren in praktijklessen.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

De docent legt uit hoe sporttechnologie kan bijdragen bij sportprestaties bij recreatieve sporters, bij een geblesseerde sporter, bij een topsporter of een sporter met een beperking.

We gaan praktisch aan de slag zodat de leerkrachten enkele sporttechnologische middelen kunnen uittesten zoals Blazepods, fitlights, high-tech sports vision bril, enz. 

Vak: biologie/fysica
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

De escape game Food Factory is een educatief spel voor leerlingen 3de graad waarin wetenschap en techniek in de praktijk aan bod komt. Tijdens deze vormingsdag ga je zelf de uitdaging aan, de ideale voorbereiding op je volgende klasuitstap. In de nabespreking zoomen we in op talenten en vaardigheden en maken we de vertaalslag van spelcontext naar realiteit. Niet alleen mondeling, maar ook fysiek, met een uniek bezoek aan het VDAB opleidingsatelier voor technisch operatoren.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige namiddag, kies ook deel 2 om hieraan te kunnen deelnemen.

Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Onderzoek toonde aan dat veel leerkrachten met de handen in het haar zitten om de LPD in het nieuwe leerplan m.b.t. nanotechnologie concreet, interessant en uitnodigend in te vullen. Wij bieden je hapklaar lesmateriaal aan, samen met een mogelijk practicum. Eerst gaan we heel even in op wat de voorkennis is bij de leerlingen op basis van een onderzoek, om erna aan te tonen hoe je het aangereikte lesmateriaal efficiënt kan implementeren in de lessen chemie. Er wordt voldoende materiaal ter beschikking gesteld zodat je als leerkracht zelf kan kiezen op welke manier je ermee aan de slag gaat. 

Vak: chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

Hoe besteed je voldoende aandacht aan veiligheid en milieu in de (praktijk)lessen chemie? We staan even stil bij de COS-brochure, lichten de databank gevaarlijke stoffen (dBGS) toe en gaan uitgebreider in op het maken van risicoanalyses voor de stoffen die we gebruiken, de proeven die we uitvoeren en het lokaal waarin we werken.

Vak: chemie
Doelgroep: 2de en 3de graad
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Deze sessie maakt deel uit van een groter geheel (Energie(k) Onderwijs) waarin meerdere leermodules worden ontwikkeld rond energietransitie. We geven een algemeen beeld van de verschillende leermodules binnen Energie(k) Onderwijs. Daarna lichten we één module nader toe: «De energietransitie beter begrijpen». Deze leermodule vereist weinig voorkennis van de leerlingen en is een mogelijke invulling om het STEM-doel «De leerlingen illustreren de wisselwerking tussen wetenschappen, technologie, wiskunde en de maatschappij aan de hand van maatschappelijke uitdagingen» te verwezenlijken. De module omvat een inhoudelijk deel die de energietransitie uitlegt, waarna wordt ingegaan op een aantal mogelijke technieken om de energietransitie te verwezenlijken. De sessie eindigt met een spel waarin de leerlingen keuzes moeten maken voor een haalbare energiemix en deze argumenteren. Je verlaat de sessie met concreet lesmateriaal, begeleidend leerkrachtenmateriaal, een didactische werkvorm om dit STEM-doel te realiseren.

Vak: STEM fysica
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Op een avond roept boer Lucas zijn erfgenamen samen. Om te bepalen wie de meest geschikte opvolger wordt, geeft hij elke erfgenaam een stuk landbouwgrond en wat startkapitaal. Welke erfgenaam slaagt erin om de beste planning te maken? Wie maakt de juiste investeringen? En hoe zullen bepaalde natuurfenomenen de plannen van de erfgenaam in de war sturen?
Farm West is een strategisch bordspel waarbij de spelers kennismaken met een aantal nieuwe inzichten op het vlak van agro-ecologie en duurzaamheid. Het spel is gebaseerd op recent wetenschappelijk onderzoek. Daarom is Farm West niet alleen inzetbaar in de lessen natuurwetenschappen en aardrijkskunde, maar kan het eveneens een plaats krijgen op een projectdag of -week rond duurzaamheid.
Daarnaast werd er een lessenpakket rond agroforestry ontwikkeld. Dat modulaire pakket is vooral bedoeld voor leerkrachten die in hun lessen op een activerende manier met agroforestry aan de slag willen gaan.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige namiddag, kies ook deel 1 om hieraan te kunnen deelnemen.

Vak: STEM biologie/aardrijkskunde
Doelgroep: 2de en 3de graad D D/A
Type werkwinkel: klasgebruik

De deelnemers doorlopen alle fasen van Design Thinking. Ze werken een wicked problem uit dat voortvloeide uit een Sustainable Development Goal (SDG - Doel voor duurzame ontwikkeling). Na de brainstorm discussiëren de deelnemers over mogelijke oplossingen. Deze manier van werken zorgt ervoor dat de deelnemers heel wat 21ste eeuwse vaardigheden aanscherpen.

Breng je eigen laptop mee a.u.b.!

Vak: STEM
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie/praktijkinspiratie

Tijdens deze sessie vertrekken we vanuit de basisprincipes en methoden voor de kweek van humane en dierlijke cellen. Deze techniek heeft enorm veel toepassingen op zowel onderzoeksmatig als farmaceutisch gebied. We bekijken hoe celkweek er praktisch aan toe gaat en welke componenten hiervoor nodig zijn. Na een basisuitleg en praktische demo in ons Vives Labo dompelen we jullie onder in fascinerende biomedische toepassingen. Denk maar aan onderzoek waarbij interacties tussen cellen en virussen blootgelegd worden aan de hand van fluorescente eiwitten, aan het aanmaken van vaccins in celcultuur, aan het aanpassen van lichaamseigen cellen voor gentherapie, aan toepassingen met stamcellen, …

Inhoud demo: bekijken van cellen in cultuur en courante handelingen aanleren, bekijken van cellen onder een inversie microscoop en een (epi)fluorescentie microscoop in een goed uitgeruste labo omgeving.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige namiddag, kies ook deel 1 om hieraan te kunnen deelnemen.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie

Enzymen spelen een grote rol in de productie van levensmiddelen; na theoretische duiding belichten we deze biomoleculen aan de hand van enkele korte labotesten ...

• Falling number (alfa-amylase test op bloem en aanverwanten)
• Blancheertest op diepvriesgroenten
• Lugoltest (zetmeel – reducerende suikers)
•  ...

Deze inhoud sluit aan bij de nieuwe leerplannen. Sommige testen zijn met weinig labomateriaal implementeerbaar in de lespraktijk. Daarnaast krijg je ook heel wat toepassingen die je kan gebruiken in je theoretische lessen.

Vak: biologie/chemie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie/praktijkinspiratie

In deze werkwinkel gaan we praktisch aan de slag en zullen we een plasmide binnen brengen in Escherichia coli bacteriën. Na de werkwinkel nemen de deelnemers een aantal materialen mee naar de klas (indien gewenst).

In een tweede luik zal er gedemonstreerd worden hoe micro-organismen (Agrobacterium tumefaciens) kunnen gebruikt worden om genoverdracht te realiseren naar planten om op die manier GGOs te maken. Dit deel is met demonstratie.

Tevens zal er kort aandacht worden geschonken aan bioveiligheid.

Dit experiment heeft als doel om leerkrachten meer ervaring bij te brengen m.b.t. kunstmatige genoverdracht bij organismen. Dit laatste maakt deel uit van de eindtermen (biologie/biotechnologie voor de 3de graad). Dit zal hen mogelijks toelaten om in dit in klasverband te onderwijzen.

Scholen met een laboratorium met beperkte infrastructuur en materialen kunnen dit experiment ook integreren in praktijklessen.

Vak: biologie
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

Docent Jean-Marc Mullie legt uit hoe sporttechnologie kan bijdragen bij sportprestaties bij recreatieve sporters, bij een geblesseerde sporter, bij een topsporter of een sporter met een beperking.

We gaan praktisch aan de slag zodat de leerkrachten enkele sporttechnologische middelen kunnen uittesten zoals Blazepods, fitlights, high-tech sports vision bril, enz. 

Vak: biologie/fysica
Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: praktijkinspiratie

De escape game Food Factory is een educatief spel voor leerlingen 3de graad waarin wetenschap en techniek in de praktijk aan bod komt. Tijdens deze vormingsdag ga je zelf de uitdaging aan, de ideale voorbereiding op je volgende klasuitstap. In de nabespreking zoomen we in op talenten en vaardigheden en maken we de vertaalslag van spelcontext naar realiteit. Niet alleen mondeling, maar ook fysiek, met een uniek bezoek aan het VDAB opleidingsatelier voor technisch operatoren.

OPGELET: deze werkwinkel omvat de volledige namiddag, kies ook deel 1 om hieraan te kunnen deelnemen.

Doelgroep: 3de graad D D/A
Type werkwinkel: inspiratie