Aandacht voor groepsdynamica en het ontwikkelen van knowhow om hier op een constructieve wijze mee om te gaan, lijkt ons een erg belangrijk thema met een hoge praktijkrelevantie.
Onze overtuiging wordt gesterkt door de ervaringen in scholen, met teams waar we als projectleider ProfS elk jaar bij betrokken worden om de teamcommunicatie op gang te krijgen. We worden hiervoor gevraagd door pedagogische begeleiders, schoolbesturen, directies én nascholers (bv. Vanuit project identiteit). In de ProfS opleiding leggen we het accent op groepsdynamische inzichten (naast inzichten in individuele dynamieken en organisatiedynamieken) in de modules persoonlijk leiderschap, leiden van schoolontwikkeling, en verder in de modules communicatie en conflicthantering.
De beperkte inzichten en tijd die we hieraan kunnen besteden kunnen niet op tegen de complexiteit waarmee sommige directies geconfronteerd worden - geschiedenissen die nog steeds doorwerken, scheefgegroeide machtsverhoudingen enz…
Hiermee leren omgaan vraagt meer continuïteit in professionalisering, het leren lezen van de normen en waarden van de groep, het inzicht krijgen in wat leiderschap te weeg brengt in deze micropolitiek en in de impliciete, vaak ingebakken opvattingen in een groep. Evengoed moet men leren onderscheiden of men te maken heeft met individuele of organisatorische dynamieken want dit vraagt andere interventies. Meestal zien we goed bedoelde pogingen om team te vormen in de mist gaan omdat men het individueel aanpakt, men praat met iedereen individueel en iedereen lijkt in deze gesprekken last te hebben van de situatie en schijnt ook wel bereid te zijn er iets aan te doen. Tot men terug in de groep komt, dan valt alles terug stil en men begrijpt het niet meer,…. Hier is het moment om te leren terug naar de groep te gaan, drempellage werkvormen te gebruiken om meer mensen mondig te maken - vaak focust men zich te veel op de dominante vlotte praters/coalitie en vergeet men de ‘silent majority’ die ook iets te leren heeft. De directeur probeert op te lossen, het schoolbestuur probeert op te lossen maar men vergeet de groep en dus iedereen, mee en gezamenlijk verantwoordelijk te stellen voor de teamcommunicatie.
Samen leren de teamcommunicatie te verbeteren is model zijn voor klasgroepcommunicatie, is preventief werken aan pestproblemen, is verbeteren van communicatieve vaardigheden van de kinderen, is modeleren hoe je positief kan omgaan met het verschil. Door de complexiteit van deze thematiek (leren en leven in groep) is het nodig meer werk te maken van continue professionalisering zodat leiders zichzelf leren inzetten als instrument. Dit betekent dat men geen pasklare oplossingen heeft maar een open houding aanneemt naar de groep om met inzicht in groepsdynamische mechanismen de communicatie aan te gaan en dat men durft in een dialogaal-emancipatorische leiderspositie te gaan staan. Deze professionalisering kan niet op drie dagen, zelf niet op drie jaar ProfS, het vraagt een gezamenlijke groei van pedagogische begeleiders, schoolbesturen, en directies en teams, het vraagt continue intervisie en leerkansen vanuit verschillende hoeken.